یازده شعبان روز ولادت حضرت علی اکبر است، کسی که او را تنها در صحنه های عاشورا می شناسیم.
تحقیق در زندگی پیش از عاشورای او مسئله ای است که هنوز توسط نویسندگان و پژوهشگران حوزه دین پی جویی نشده است. در این مختصر اشاره کوتاهی به زندگی و اخلاق این فرزند امام حسین (ع) شده است.
*********
حضرت علی اکبر (ع) فرزند ابی عبدالله الحسین(ع) بنا به روایتی در یازدهم شعبان،(1)سال43 قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشود. پدر گرامی اش امام حسین بن علی بن ابی طالب (ع) و مادر محترمه اش لیلی بنت ابی مرّه بن عروه بن مسعود ثقفی است.(2)
او از طایفه خوش نام و شریف بنی هاشم بود . و به بزرگانی چون پیامبر اسلام(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س)، امیر مؤمنان علی بن ابی طالب(ع) و امام حسین (ع) نسبت دارد .نقل است روزی علی اکبر(ع) به نزد والی مدینه رفته و از طرف پدر بزرگوارشان پیغامی را خطاب به او میبرد، در آخر والی مدینه از علی اکبرسئوال کرد نام تو چیست؟ فرمود: علی سئوال نمود نام برادرت؟ فرمود: علی آن شخص عصبانی شد، و چند بار گفت: علی، علی، علی، « ما یُریدُ اَبُوک؟ » پدرت چه می خواهد، همه اش نام فرزندان را علی می گذارد، این پیغام را علی اکبر(ع) نزد اباعبدالله الحسین (ع) برد، ایشان فرمود : والله اگر پروردگار ده ها فرزند پسر به من عنایت کند نام همه ی آنها را علی می گذارم و اگر دهه ا فرزند دختر به من عطا، نماید نام همه ی آنها را نیز فاطمه می گذارم.
درباره شخصیت علی اکبر(ع) گفته شد، که وی جوانی خوش چهره، زیبا، خوش زبان و دلیر بود و از جهت سیرت و خلق و خوی و صباحت رخسار، شبیه ترین مردم به پیامبر اکرم(ص) بود و شجاعت و رزمندگی را از جدش علی ابن ابی طالب (ع) به ارث برده و جامع کمالات، محامد و محاسن بود. (3)
در روایتی به نقل از شیخ جعفر شوشتری در کتاب خصائص الحسینیه آمده است: اباعبدالله الحسین هنگامی که علی اکبر را به میدان می فرستاد، به لشگر خطاب کرد و فرمود:« یا قوم، هولاءِ قد برز علیهم غلام، اَشبهُ الناس خَلقاً و خُلقاً و منطقاً برسول الله....... ای قوم، شما شاهد باشید، پسری را به میدان می فرستم، که شبیه ترین مردم از نظر خلق و خوی و منطق به رسول الله (ص) است بدانید هر زمان ما دلمان برای رسول الله(ص) تنگ می شد نگاه به وجه این پسر می کردیم.
بنا به نقل ابوالفرج اصفهانی، آن حضرت درعصر خلافت عثمان بن عفان (سومین خلیفه راشدین) دیده به جهان گشود.(4) این قول مبتنی بر این است که وی به هنگام شهادت بیست و پنج ساله بود. در برخی روایات هم سن ایشان را 28 ساله ذکر کرده اند، وی در مکتب جدش امام علی بن ابی طالب (ع) و در دامن مهرانگیز پدرش امام حسین(ع) در مدینه و کوفه تربیت و رشد و کمال یافت.
امام حسین (ع) در تربیت وی و آموزش قرآن ومعارف اسلامی و اطلاعات سیاسی و اجتماعی به آن جناب تلاش بلیغی به عمل آورد و از وی یک انسان کامل و نمونه ساخت و شگفتی همگان، از جمله دشمنانشان را بر انگیخت.
اما از این که وی از امام زین العابدین(ع)، فرزند دیگر امام حسین(ع) بزرگتر یا کوچک تر بود، اتفاقی میان مورخان و سیره نگاران نیست. روایتی از امام زین العابدین(ع) نقل شده که دلالت دارد بر این که وی از جهت سن کوچک تر از علی اکبر(ع) بود. آن حضرت فرمود: کان لی اخ یقال له علیّ اکبر منّی قتله الناس ...(5)
پی نوشت ها:
1. مستدرک سفینه البحار (علی نمازی)، ج 5، ص 388.
2. أعلام النّساء المؤمنات (محمد حسون و امّ علی مشکور)، ص 126؛ مقاتل الطالبین (ابوالفرج اصفهانی)، ص 52.
3. منتهی الامال ، ج 1، ص
4. مقاتل الطالبین، ص 53.
5. نسب قریش (مصعب عبن عبدالله زبیری)، ص 85، الطبقات الکبری (محمد بن سعد زهری)، ج 5، ص 211
انجمن حجتیه در تاریخ ایران تنها عنوانی برای یک گروه نبوده است چه آنکه می توان آن را به عنوان تزی در روش زندگی سیاسی - اجتماعی به حساب آورد. نقطه کلیدی این نگرش را می توان در نحوه نگاه به حکومت دینی جستجو کرد.
معتقدان به این تفکر قائل به تشکیل حکومت اسلامی نبودند، آن چنان که این موضوع را در اساسنامه خود در سال 3613 ذکر کرده بودند.
اما زمینه های شکل گیری این تفکر چه بود؟ آزادی عمل بهائیان با چراغ سبز دولتمردان پهلوی و اقدامات آشکار حزب توده در تبلیغ مارکسیسم و کمونیسم در کشور زمینه ساز شکل گیری گروهی شد که بعدا به «حجتیه ای ها» مشهور شدند. این گروه معتقد بود برای فرج امام زمان(عج) باید گناه در جامعه فراگیر شود تا اینگونه زمین از جور و فصاد لبریز شده و امام دوازدهم ظهور کنند.
آنچه امام خمینی(ره)در سخنان خود در21 تیرماه 62 (روزعید فطر) آن را «اعوجاجات» خواندند و تاکید کردند: «یک دسته دیگر هم که تزشان این است که بگذارید که معصیت زیاد بشود تا حضرت صاحب بیاید. حضرت صاحب مگر برای چی میآید؟ حضرت صاحب میآید که معصیت را بردارد.ما معصیت کنیم که او بیاید؟ این اعوجاجات را بردارید....» و همین اشاره های غیر مستقیم بود که موجب شد این گروه با صدور بیانه ای اعلام کند«در پی این فرمایش(سخنان حضرت امام)، شایع شد که طرف خطاب و امر مبارک این انجمن است... لذا موضوع به عرض موسس معظم و استاد مکرم حضرت حجتالاسلام والمسلمین آْقای[محمود]حلبی دامت برکاته رسید. فرمودند: «در چنین حالتی وظیفه شرعی در ادامه فعالیت نیست. کلیه جلسهها و برنامهها باید تعطیل شود»
تز این گروه در دوران فعالیت در دهه 30-50دوری از فعالیت های سیاسی بود. موضوعی که با توجه به شرایط زمانه چندان غریب نبود و دیدگاه های آیت الله بروجردی مرجع تقلید آن زمان هم به گونه ای غیر مستقیم آن را تقویت می کرد.
«شیخ محمود ذاکر زاده تولایی» ملقب به «حلبی» که بعد از سقوط مصدق و شکست خوردن نهضت ملی، سیاست را کنار می گذارد روحانی بود که تا قبل از شکست نهضت ملی در لابلای سخنان خود اشاره ای به رژیم پهلوی هم داشت اما بعد از آن اتفاق تنها همت خود را مصروف مبارزه با بهائیت کرد. دین جعلی که به دنبال از بین بردن اعتقاد به منجی آخر الزمان با استدلال ظهور حضرت و نزول پیامبری جدید بود.
با همین زمینه بود که بسیاری از نیروهای مسلمان در آن زمان به این گروه پیوستند. اسامی که این روزها در سیاست نام هایی آشنا هستند.
در این میان آیت الله خزعلی که روزگاری نمایندحضرت امام در نظارت بر انجمن حجتیه بوده است در مقطعی از سالهای پس از انقلاب به حجتیه ای بودن محکوم شد.
مبازرات انقلابی امام خمینی این تفکر را که نمی توان حکومت اسلامی تشکیل داد به مرور کم رنگ کرد. امام (ه)که در مبحث فقهی خود در نجف تئوری ولایت فقیه را پایه گذاری کرده بود وظیفه فقیه را تلاش در راه ایجاد حکومت اسلامی می دانست. ایده ای که در طول سالهای مبارزه قوت گرفت و شاید از همین رو بود که مبارزین با تفکر حجته ای مخالف می کردند. مخالفت با ایده حضرت امام درباره تحریم اعیاد شعبانیه در سالهای حکومت پهلوی یکی از موارد بود.
با وقوع انقلاب اسلامی معتقدان به این تفکر کم شدند. بیانیه مرداد ماه 62 نیز به فعالیت رسمی آنان پایان داد اما این به معنای پایان تفکر حجتیه ای نبود.
دو دهه بعد از شکل گیری حکومت جمهوری اسلامی در نیمه دهه 80 شکل گیری دولت نهم بار دیگر موضوع حجتیه را به محافل فکری و سیاسی کشاند.
منتقدان، دولت و برخی نزدیکان رئیس جمهور را به گرایش به این تفکر متهم می کردند. هرچند همه این اظهارات از سوی دولتمران تکذیب می شد. آن چنان که غلامحسین الهام سخنگوی دولت نهم در یکی از نشست های خبری خود در این باره تصریح کرد: هیچ ارتباطی بین تفکر دولت نهم که معتقد به حکومت اسلامی و اجرای احکام دین از طریق تشکیل دولت در عصر حضرت حجت (عج) و ولایت فقیه است با انجمن حجتیه وجود ندارد.»
اما این پایان کار حجتیه نبود. چه آنکه بعد از حوادث پس از انتخابات 88 علی اکبر محتشمی پور از نیروهای اصلاح طلب در اظهاراتی بی سابقه با بیان اینکه پشت سر تمام فتنههایی که رخ داده، انجمن حجتیه را میبینم، اظهار داشت: این تفکر در دوره فعلی، در قالب برخی بنیادها و تشکلها با عناوین و اسامی دیگر فعال است و در بسیاری مراکز نفوذ دارد».
به گزارش روابط عمومی و تبلیغات سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز، حسین نجفی گفت: در این مراسم که به سبب ارج نهادن به موسیقی فاخر و ارزشمند آذربایجان برگزار میشود، از دو اثر جدید و از فعالیتهای هنری دو هنرمند نام آور استان در این حوزه تقدیر به عمل میآید.
وی افزود: توجه به مقوله فرهنگسازی از جمله مسائلی است که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز در سومین جشنواره تابستانی و در تمام برنامههای طول سال، مد نظر قرار داده است و تقدیر از افرادی که عمر خود را برای حفظ و اعتلای موسیقی فاخر صرف کردهاند، مصداق خوبی برای فرهنگسازی در این حوزه است.
رئیس ستاد برگزاری سومین جشنواره تابستانی تبریز، ایجاد آشنایی و انگیزه در جوانان برای حرکت به سمت مسائل فرهنگی را از جمله دیگر ویژگیهای اینگونه مراسم اعلام کرد و افزود: امروز در تمام دنیا شاهد موج عظیمی هستیم که در تلاش است تا افتخاری به آسمان فرهنگی خود بیفزاید و ما در ایران با توجه به داشتههای فرهنگی بیشمار نباید از این مقوله غافل بمانیم زیرا الگوسازی و معرفی نمونههای موفق در هر عرصهای میتواند طی مسیر را برای آیندهسازان میهن آسانتر کند.
به گفته وی، یکی از دو هنرمند حاضر در این مراسم، عاشیق چنگیز مهدیپور است که از سالهای انتهایی دهه 60 تلاش گستردهای در راستای حفظ و مکتوب کردن موسیقی عاشیقی به شکل علمی و مدون انجام داده و با چاپ چند اثر از جمله کتاب ارزشمند «عاشیق هاوالاری» این میراث ارزشمند را برای نسلهای آینده نیز جاودان کرده است.
نجفی افزود: هنرمند دیگری که که در مراسم رونمایی از وی تجلیل می شود نوید مثمر خالق آلبوم «حق چلبیم» است، جوانی که با خلاقیت و ممارست، از اشعار شاعران برجسته آذربایجان مانند ابوالقاسم نباتی، ملامحمد فضولی، نسیمی، استاد شهریار و زلیم خان یعقوب در کنار موسیقی اصیل فولکلور بهره گرفته است.
مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز از تمام علاقمندان به آثار فاخر و نمودهای ارزشمند موسیقی آذربایجان دعوت کرد در کنار سایر مردم و مهمانان شهر تبریز، در آیین رونمایی از این دو اثر ارزشمند و تجلیل از هنرمندان خالق این آثار شرکت کنند.
براساس این گزارش، آیین رونمایی از کتاب «عاشیق هاوالاری» اثر استاد چنگیز مهدیپور و لوح فشرده «حق چلبیم» اثر استا نوید مثمر، با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، روز یکشنبه سوم مرداد ماه سالجاری از ساعت 18 تا 20 در خانه تاریخی حیدرزاده واقع در میدان ساعت، پشت عمارت شهرداری، کوچه حیدرزاده برگزار میشود.
به گزارش World & Sports، بحث مالیات ورزشکاران یکی از جنجالیترین بحثهای حاشیهای چند سال اخیر ورزش ایران بوده است. بسیاری معتقدند که ایران بهشت ورزشکاران است و مقایسهای بین ایران و کشورهای دیگر نشان میدهد که همین عامل باعث جذب بازیکنان خارجی به فوتبال ایران شده است.
با پایان یافتن زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی اصناف مختلف، ورزشکاران هم باید مالیات خود را بپردازند. البته اداره مالیات برای ورزشکاران وقت بیشتری درنظر گرفته تا آنها بتوانند مالیاتشان را پرداخت کنند. در حالی که پیش تر اعلام شده بود 31 تیر ماه پایان زمان ارائه اظهارنامه های مالیاتی است، اما با توجه به تقارن این روز با روز پنج شنبه، فرصت ارائه اظهارنامه مالیاتی تا ساعت 22 فردا شنبه، دوم مرداد تمدید شده است.
افشین هاشمی، رئیس گروه مالیاتی ورزشکاران شهر تهران ضمن اعلام این خبر، به ورزشکاران توصیه می کند برای فرار از جریمه های احتمالی حتما تا فردا خود را به دفتر اداره کل امور مالیاتی شمیرانات واقع در چهار راه جهان کودک برسانند. هاشمی می گوید:« ورزشکاران باید از ضرری که متوجه شان است، آگاه شوند. عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی اتفاقی است که در نهایت به ضرر خود فرد ورزشکار تمام می شود.» یک سوال هم درباره خوش حساب های اداره مالیات؟
افشین هاشمی می گوید:« کریم باقری علاوه بر اینکه شخصیت ممتازی دارد، یکی از خوش حساب ترین هاست و تا حالا نشده که بدهی مالیاتی داشته باشد.» و البته درباره خارجی ها:« در حال حاضر هیچ بازیکن خارجی نداریم که بدهی مالیاتی داشته باشد. ورزشکاران خارجی شاغل در ایران به دلیل رفت و آمد سعی می کنند خیلی زود مالیات خود را بپردازند و در این زمینه مشکل زیادی نداریم.»
به دنبال وقوع برخی اتفاقات، بالاخره مالکیت سایت پرشین بلاگ به عنوان نخستین سرویسدهنده وبلاگ فارسی اعلام کرد این مجموعه آنلاین را از طریق پیشنهاد و مذاکره واگذار میکند.
مهدی بوترابی مالک سایت پرشین بلاگ در این باره نوشت: «پرشین بلاگ در نهمین سال فعالیت خویش و به منظور تضمین بیشتر و گسترش فعالیتهایش در جامعه مجازی و اینترنت از طریق پیشنهاد و مذاکره به علاقهمندان واجد شرایط واگذار میشود.
اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند ضمن معرفی خویش و فعالیتهایشان در جامعه مجازی، پیشنهاد خود را به صورت همزمان به دو آدرس الکترونیکی: mehdi@persianblog.ir و mehdiboutorabi@yahoo.com ارسال فرمایند که در صورت موافقت اولیه، برای مذاکره دعوت خواهند شد.
بدیهی است خدمات سایت چون گذشته ادامه خواهد داشت و از این جهت مشکلی متوجه کاربران نخواهد بود.»
با این تفاسیر باید منتظر بود و دید این سرویس وبلاگ فارسی به چه اشخاصی با چه مبلغی و تحت چه شرایطی واگذار خواهد شد و چه تغییر رویکردی در سرویسدهی این سایت به بیش از 220 هزار کاربرش که برخی از آنها سالها از این طریق وبلاگهایشان را به روز میکنند، به وقوع خواهد پیوست.
دبیر کل حزب الله لبنان در تازه ترین کنفرانس مطبوعاتی خود که روز پنجشنبه در دبیرستانی در ضاحیه در جنوب پایتخت برگزار شد خطاب به مردم و مسئولان لبنانی و جامعه بین المللی از طرحی بزرگ خبر داد که پس از شکست طرحهای قبلی لبنان، مقاومت و منطقه را هدف قرار داده است.
- - رای دادگاه بین المللی ترور رفیق حریری حتی اگر القاعده را هم متهم کند، تا زمانی که مدارک مستدل ارائه نکند از نظر ما مردود است
- - سعد الحریری به من گفت که در ماه سپتامبرحکمی فرضی صادر میشود و افرادی از حزب الله که گروهی غیرمنضبط هستند، براساس آن متهم خواهند شد و حزب الله رابطهای با آن ندارد و من خواهم گفت که حزب الله با آن ارتباطی ندارد.
- - اکنون لبنان وارد مرحله بسیار حساسی شده است و دلیل حساسیت آن این بار نه به لحاظ حوادث داخلی یا جنگ اسرائیل بلکه به لحاظ دادگاه بینالمللی و رای این دادگاه است که به زودی صادر خواهد شد.
- - متن رای دادگاه از پیش نوشته شده است اما به دلایل سیاسی به تاخیر افتاده است.
- - مقاومت قدرت دفاع از خود را دارد و ازهیچ کس کمک نخواهد خواست
- - ما خواهان جنگ نیستیم و تنها از خاک خود دفاع میکنیم و هیچ ترسی هم نداریم
- - امروز حزب الله را مستقیما به ترور رفیق حریری متهم می کنند که نشان از یک توطئه بین المللی است ولبنان را به سوی تونل تاریکی هدایت میکند که در نهایت به انفجار اوضاع منتهی خواهد شد.
- - من به حریری گفتهام که اگر از دادگاه ترور رفیق الحریری برای بهره برداری از اهداف سیاسی استفاده شود، ربطی به تو ندارد. ما هر دو ممکن است قربانی این دادگاه باشیم.
- - نه قبل از تصمیم دادگاه حریری و نه بعد از آن جنگی راه نخواهیم انداخت.
- - توطئه جدیدی علیه مقاومت و کشور درحال شکلگیری است
- - اگر دادگاه بینالمللی در رای خود افرادی از حزب الله را متهم کند، ما به طور قطع آن را رد خواهیم کرد.
بر اساس اعلام مسئولان باشگاه تراکتور سازی تبری قرار است حداقل نزدیک به 15 هزار نفر برای بازی نخست این تیم برابر پرسپولیس از تبریز به ورزشگاه آزادی بیایند.
البته این آماری غیر رسمی است و بدون شک مثل بازی فصل گذشته این تیم در ورزشگاه آزادی فوتبالدوستانی که در تهران و شهر های اطراف نیز ساکن هستند برای تماشای این بازی به ورزشگاه خواهند آمد.
دیدار تیم های پرسپولیس و تراکتورسازی سه شنبه ساعت 19:30 در ورزشگاه آزادی برگزار می شود.
در آنجا اطلاع مییابد که جزیرهای به نام جزیرة خضراء وجود دارد که اولاد حضرت ولی عصر(ع) در آنجا زندگی میکنند. وی مدت چهل روز در همان محل اسکانش میماند، و پس از چهل روز، هفت کشتی حامل مواد غذایی، از جزیرة خضراء، به این جزیره میآید. ناخدای کشتی، او را با نام و نام پدرش، صدا میزند و میگوید، که مشخصات تو را به من گفتهاند و اجازه دادند که تو را به جزیرة خضراء ببرم.
جزیرة خضرا واقامتگاه امام عصر(عج)
به راستی آیا جزیرة خضراء واقعاً وجود دارد و دیگر اینکه آیا حضرت امام زمان(ع) در آنجا زندگی میکنند؟
موضوع «جزیرة خضراء» به عنوان محل اقامت و زندگانی حضرت ولیعصر(ع) در عصر غیبت کبری، برگرفته از حکایتی است که عالمان صاحبنظر شیعه، دربارة استناد آن، متفقالقول نیستند؛ گروهی آنرا پذیرفته و در نتیجه معتقد به وجود چنین جزیرهای هستند و جمعی، آنرا از درجة اعتبار ساقط دانسته و به همین دلیل منکر وجود جزیرة خضرا میباشند، در اینجا برای روشنتر شدن موضوع به بررسی این دیدگاهها و اهم مستندات طرفین میپردازیم.
نخست: دیدگاه موافقان
این گروه از عالمان شیعه، نقل میکنند که شخصی به نام زینالدین علی بن فضل مازندرانی، در سال 690 ق. از سرزمین «بربر»، طی سفری به اقیانوس اطلس، سه روز با کشتی در دل آب، در حرکت بوده، تا به جزایر روافض (شیعیان) رسیده است. در آنجا اطلاع مییابد که جزیرهای به نام جزیرة خضراء وجود دارد که اولاد حضرت ولی عصر(ع) در آنجا زندگی میکنند. وی مدت چهل روز در همان محل اسکانش میماند، و پس از چهل روز، هفت کشتی حامل مواد غذایی، از جزیرة خضراء، به این جزیره میآید. ناخدای کشتی، او را با نام و نام پدرش، صدا میزند و میگوید، که مشخصات تو را به من گفتهاند و اجازه دادند که تو را به جزیرة خضراء ببرم. آنگاه او را به آنجا میبرد. پس از 16 روز دریانوردی، سرانجام به «آبهای سفید»ی میرسند و ناخدا توضیح میدهد که این آبها، مانند «سور بلد» (دیوار شهر) جزیره را احاطه کرده است و کشتیهای دشمنان، هرگز نمیتوانند از آنها بگذرند و به برکت وجود حضرت ولیعصر(ع) در آن غرق میشوند. بنا به نقل، سپس به جزیرة خضراء میرسد و جمعیت انبوهی را با بهترین لباسها و نیکوترین وضع مشاهده میکند. شهری بسیار آباد، با درختانی سرسبز و انواع میوهها و بازارهای بسیار و ساختمانهایی مجلل از سنگهای رخام دیده، میگوید، شخص بزرگواری به نام «سید شمس الدین» که او را نوة پنجم امام زمان(ع) معرفی میکند، مسئول تعلیم، تربیت و ادارة آنجا بود، و نایب خاص حضرت(ع) در آن جزیره، نیز بوده، از امام(ع) فرمان میگرفته، ولی حضرت را نمیدیده و تنها، هر صبح جمعه نامهای به خط مبارکشان در نقطة معینی گذاشته میشده، و در آن، آنچه تا یک هفته مورد نیاز بوده است، مرقوم بوده است. علی بن فاضل، طبق نقل، مدت 18 روز، در آن جزیره اقامت داشته، و از محضر سید شمسالدین، خوشه چیده، و پس از آن، به او دستور رسیده که به وطنش بازگردد.
علی بن فاضل، همچنین، آنچه را بنا به قول او، از سخنان سید شمسالدین، شنیده، در کتابی به نام الفوائد الشّمسیّه بیان داشته و ماجرای خود را به تنی چند از عالمان معاصر خویش بازگفته است.1
ناقلان حکایت
این حکایت را فضل بن یحیی طیبی، نویسندة قرن هفتم هجری قمری، به تاریخ 11 شوال، سال 669 ، از زبان علی بن فاضل در شهر حلّه شنیده، و آنرا در کتابی با نام جزیرة الخضراء گرد آورده است. این کتاب، از سوی عالمان زیر مورد توجه واقع شده است:
ـ شهید اول، آنرا به خط خود نوشته، و خط او در خزانة امیرالمؤمنین(ع) پیدا شده است.
ـ محقق کرکی، آنرا به فارسی برگردانده است.
ـ علامه محمدباقر مجلسی، آنرا در بحارالأنوار نقل کرده است.
ـ شیخ حر عاملی، آنرا در کتاب إثبات الهداة درج نموده است.
ـ وحید بهبهانی، به مضمون آن فتوی داده است.
ـ بحرالعلوم، در کتاب رجال خویش، آنرا مورد استناد قرار داده است.
ـ قاضی نورالله شوشتری، محافظت بر آنرا بر هر مؤمنی لازم داشته است.
ـ میرزا عبدالله اصفهانی (افندی) آنرا در کتاب ریاض العلماء نقل کرده است.
ـ میرزای نوری، آنرا در کتاب جنة المأوی و النجم الثاقب آورده است.
البته، حکایتی نیز دربارة محل اقامت حضرت امام(ع) از سوی شخصی به نام «انباری» نقل شده است. اما به دلیل آنکه وی، آنرا از شخصی مجهول نقل کرده است، به همان حکایت پیشین اکتفا میکنیم.1
براساس حکایت علی بن فاضل، حضرت امام عصر(ع) و فرزندان ایشان، در آن جزیره، در اقیانوس اطلس سکونت دارند، و همه ساله، در موسم حج، حج میگزارند و پس از زیارت آباء و اجداد طاهرینشان(ع) در حجاز، عراق و طوس، مجدداً به جزیره باز میگردند و اقامت غالب آن حضرت(ع) در همان جزیره است.
دوم: دیدگاه مخالفان
همانطور که قبلاً گفتیم، جمعی از عالمان شیعه حکایتی را که دلالت بر وجود جزیرة خضراء دارد، و مطابق آنچه بیان شد، محل اقامت غالب حضرت امام زمان(ع) میباشد، دارای اشکال میدانند، و از آنجا که دلیل دیگری در دست نمیباشد، به وجود چنان جزیرهای قائل نیستند.
اشکالات استناد این حکایت، از سوی این دسته از عالمان عبارتند از:
1. علامة مجلسی(ره)، که این حکایت، از طریق نقل او در کتاب بحارالأنوار به گویندة آن (علی بن فاضل) میرسد، در مقدمة بیان حکایت میگوید: «رسالهای مشهور به جزیرة خضراء ...، سبب اینکه برایش باب مستقلی باز کردم، این است که آنرا در کتابهای روایی ندیدم.»
آنگاه حکایت را از بسمالله الرحمن الرحیم آغاز میکند، اما آنرا بدون معرفی راوی قبل از خود، و ذکر نام کسی که میگوید: آنرا در خزانه امیرمؤمنان(ع) یافته است» نقل کرده است.
آنگاه حکایت، آغاز میشود که شخصی میگوید: «در خزانة امیرمؤمنان... متنی به خط شیخ فاضل فضل بن یحیی بن علی طیبی کوفی دیدم که در آن چنین آمده بود...» اما اسمی از کسی که آنرا باز میگوید، وجود ندارد.
به علاوه، سید هاشم بحرانی، نیز، که معاصر علامه مجلسی است، گفته است: «یکی از مشایخ میگوید: به خط شیخ یافتم...»
با توجه به این، اسم و نسب و وضعیت فردی که حکایت را تعریف میکند، معلوم نیست. قطعاً، آن فرد علامة مجلسی نبوده است، زیرا ایشان تصریح میکند که تنها به نقل از رسالة متداول بسنده کرده است و به دنبال صاحب رساله نگشته است تا وضعیت او را مشخص کند.
به علاوه، عبارت علامة بحرانی نیز نمیرساند که از خود آن شخص شنیده است. لذا میگویند، چگونه امکان دارد که بحرانی آنرا ببیند، اما مجلسی که معاصر اوست، آنرا نبیند؟
2. تشخیص این فرد نامعلوم، که میگوید: «این خط، عین خط طیبی است» محل تردید و غیرقابل اعتماد است. زیرا طیبی، صد سال پیش از او فوت کرده بوده است.
3. نسب علی بن فاضل، که در روایت، مازندرانی خوانده شده، با گفتة خود او، درون نقل قول، تطابق ندارد و وی، خود را عراقی خوانده است. علاوه بر این، او خود را درون روایت، فردی بسیار فاضل و دارای فضایل برجسته وبینظیری خوانده، در حالی که هیچ یک از معاصران وی، تأییدش نکردهاند و این نکته که تنها بعضی از افرادی که صدها سال، پس از وی آمدهاند، مؤیّد او هستند، و ظاهراً تنها سند آنان برای این تأیید، با توجه به سیاق کلماتشان، نوشتة دست خود اوست، صحت روایتی را که نقل کرده، غیرقابل اطمینان ساخته است.
4. عدم ذکر نام راوی مذکور، در کتابهای رجال عالمان برجستهای که معاصر وی بودهاند، مانند: علامة حلی و ابن داوود و اینکه هیچ نامی از او در این کتابها به چشم نمیخورد، اشکال دیگری بر اعتماد به صحت روایت است. در حالی که اگر این حکایت، صحیح باشد، بیان آن به گونهای است که طبعاً میبایست معاصرینش را تحریک نماید تا آنرا در زمرة دلایل امامت و حضور امام(ع)، در مجامع و تألیفاتشان بیاورند؛ زیرا مطالبی کم اهمیتتر از این را نقل کردهاند. بنابراین، یا عالمان رجالی مذکور، این روایت را دروغ و نادرست شمردهاند، و یا آنکه روایت را نشنیدهاند، و یا آنکه اصولاً در زمان آنها چنین روایتی هنوز ساخته نشده بوده است!
این وضعیت، به اعتقاد این دسته از علمای باعث تردید جدی دربارة علی بن فاضل و روایت مذکور گردیده است. همچنین به عقیدة این عالمان، این گفتة علی بن فاضل، در روایت مذکور، که تصریح میکند، از اول تا آخر روایت خویش را در حضور طیبی و گروهی از علمای حله و اطراف آن که برای دیدار این شیخ (تشرف یافته) آمده بودند، نقل کرده است، با این که هیچ فرد دیگری جز طیبی (با کیفیتی که بیان شد)، آنرا نقل نکرده تطابق ندارد؛ زیرا انتظار میرفته که مردم از نقاط مختلف برای دیدار با فردی که بر چنین مطلب مهمی یعنی محل زندگانی امام عصر شیعیان، آگاهی یافته، و به منظور تبرک جستن به او و شنیدن و نوشتن روایت، عازم محل اقامت او گردند و به علاوه، علماء نیز به ذکر نام او و داستانش در معاجم رجالی و سایر کتب، تبرک جویند.
اشکالاتی، نیز بر محتوای این حکایت وارد شده است، که این مجال اقتضای بیان آنرا را ندارد.3 با توجه به مطالب یاد شده اظهارنظر صریح و قطعی در مورد وجود یا عدم وجود جزیرة خضرا ممکن نیست و نمیتوان به نظر نهایی در این زمینه رسید.
در پایان بررسی دیدگاههای موجود در زمینه جزیرة خضرا یادآوری نکتهای را لازم میدانیم و آن اینکه به طور کلی در مورد مطالب مرتبط با موضوع مهدویت و امام عصر(ع) و پرسشها و مسائل گوناگونی که در این زمینه مطرح میشود، همواره باید به این نکته توجه داشت که اولاً آیا دانستن و فهمیدن این مطلب یا موضوع خاص بر ما لازم است یا خیر و ثانیاً دانستن آن تأثیری در میزان معرفت ما نسبت به امام عصر(ع) و نزدیکی بیشتر با آن حضرت میگذارد یا خیر؟ در صورتی که مطمئن شدیم دانستن مطلبی بر ما لازم است یا دانستن مطلبی بر میزان معرفت ما اثر میگذارد باید به دنبال آن برویم تا به خوبی از آن آگاه شویم، اما اگر اینگونه نبود نباید چندان در مورد دانستن آن مطلب یا موضوع خودمان را به دردسر بیندازیم و با مشغول شدن به آن از وظیفة اصلیمان در برابر امام زمان(ع) غافل شویم. علاقهمندان میتوانند برای آشنایی بیشتر با دیدگاه قائلان به وجود جزیرة خضراء به کتاب جزیرة خضراء و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، نوشتة ناجی النجار، ترجمة علی اکبر مهدیپور و برای آگاهی از دیدگاه دوم، به کتاب جزیرة خضراء؛ افسانه یا واقعیت؟، نوشتة علامه سیدجعفر مرتضی عاملی، ترجمة محمد سپهری و دیگر آثاری که به صورت تحقیقی به این موضوع پرداختهاند مراجعه کنند.
اقامتگاههای امام زمان(ع)
در مورد اقامتگاه حجت خدا، آنچه مسلم است، این است که آن حضرت(ع) همه ساله در موسم حج به زیارت خانة خدا تشریف میبرند و در مراسم حج شرکت میکنند، ولی انبوه حجاح ایشان را نمیبینند و یا میبینند و نمیشناسند. اما در غیر حج، دلیل قاطعی بر اقامت آن بزرگوار، در مکان معینی نداریم، و تنها اشاراتی در برخی از احادیث وارد شده است، که قسمتی از آنها عبارتند از:
1. سرزمینهای دور دست
در توقیع شریفی که در سال 410 ق. از ناحیة مقدسه، به افتخار شیخ مفید، صادر گردید، با خط مبارک حضرت صاحبالامر(ع) آمده است:
ما در سرزمین دوردستی سکنا گزیدهایم که از جایگاه ستمگران به دوریم؛ زیرا خداوند مصلحت ما و شیعیان مؤمن ما را در این دیده که تا حکومت دنیا در دست تبهکاران است، در این نقطة دور دست مسکن نماییم.4
2. مدینة طیبه
هنگامی که از امام حسن عسکری(ع) میپرسند، اگر حادثهای برای شما روی دهد، کجا از فرزند بزرگوارتان سراغ بگیرم؟ میفرمایند: «در مدینه.»5 و حضرت امام صادق(ع) نیز، هنگام سخن از غیبت کبری، فرمودند: «چه جایگاه خوبی است، مدینه.»6
3. دشت حجاز
ابراهیم بین مهزیار، توسط فرستادة امام زمان(ع)، از طائف میگذرد و به دشت حجاز که «عوالی» نام داشته، هدایت شده و در آنجا به محضر آن حضرت(ع) مشرف میگردد. امام زمان(ع) در این تشرف مبارک میفرمایند:
پدرم با من پیمان بسته است که در مخفیترین و دورترین سرزمینها مسکن گزینم تا از تیررس اهل ضلالت در امان باشم. این پیمان مرا به این ریگزارهای عواملی (دشت حجاز از نجد تا تهامه) انداخته است.7
4. کوه رَضوی?
امام صادق(ع) دربارة کوه رضوی? میفرمایند:
از هر درختی، میوهای در آن هست. و چه پناگاه خوبی است برای شخص خائف، وه چه پناهگاه خوبی. صاحب این امر را در آن دو غیبت است، یکی کوتاه و دیگری طولانی.8
5. کرعه
مرحوم مجلسی در تذکرة الائمه، از کتب اهل سنت نقل میکند که حضرت مهدی(ع) در غیبت کبری در قریهای به نام «کرعه» اقامت مینمایند.9
6. جابلقا و جابلسا
میرزای نوری میگوید: اخبار بسیاری هست که از نظر معنی متواترند و دلالت دارند بر اینکه در مشرق و مغرب زمین، دو شهر، به ترتیب، به نامهای «جابلقا» و «جابلسا» وجود دارد که اهل آنها از انصار حضرت صاحبالامر(ع) هستند و در محضر آن حضرت(ع) قیام میکنند.10 امام حسن مجتبی(ع)، نیز در خطبهشان در برابر معاویه، به نام این دو شهر، اشاره نمودهاند.11
7. بلد مهدی(ع)
علامه ملسی، از یکی از عالمان اهل سنت نقل میکند که، «بلد مهدی(ع) شهری است نیکو و محکم، که بنا کرده آنرا مهدی فاطمی و برای آن قلعهای قرار داده است.»12
8. بیت الحمد
امام صادق(ع) فرمودند:
برای صاحب این امر، خانهای است که به آن «بیت الحمد» گفته میشود. در آن خانه چراغی است که از روز ولادت آن حضرت(ع) روشن است. این چراغ خاموش نمیشود تا روزی که با شمشیر، قیام نماید.13
پینوشتها:
1. روایت، به نقل از تحقیقی پیرامون جزیرة خضراء و مثلث برمودا، ناجی النجار، ترجمة علیاکبر مهدیپور.
2. در منبع پیشین، که از قائلان به وجود جزیرة خضراء میباشد، حکایت انباری را با استناد به همین دلیل، نقل نکرده است. ر.ک: همان، ص 54.
3. عاملی، سیدجعفر مرتضی، جزیرة خضراء، افسانه یا واقعیت، ترجمة محمد سپهری.
4. طبرسی، الإحتجاج، ص 497.
5. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص 139.
6. علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 52، ص 157.
7. شیخ صدوق، کمالالدین و تمام النعمة، ص 447.
8. علامه مجلسی، همان، ج 52، ص 153.
9. نهاوندی، علیاکبر، العبقری الحسان، ج 2، ص 134.
10. میرزای نوری، النجم الثاقب، ص 300.
11. ر.ک. سفینة البحار، ج 1، ص 145.
12. نهاوندی، علیاکبر، همان، ج 1، ص 58.
13. نعمانی، غیبت، ص 126.
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
سیری در زندگی و مبارزات مرحوم آیت الله سید هادی خسروشاهی
شیخ سلار دیلمی سندی است بر قدمت تشیع در تبریز
ساختمان دادگاه عمومی خسروشاه کلنگ زنی شد
رییس جمهور بر بالین رهبر معظم انقلاب: عکس
فرمانده حوزه بسیج خسروشاه:دوران دفاع مقدس تمرین و آزمون ایثار بو
جلسه مدیران مدارس منطقه خسروشاه باحضور فرماندار برگزار شد
شعری بسیار زیبا در وصف امام مهربانی ها امام رضا (ع)
افتتاح پژوهش سرای دانش آموزی و مرکز بهبود اختلالات یادگیری امید
جلسه شورای اداری خسروشاه با حضور فرماندار تشکیل شد
بازدید سرزده مدیرکل آموزش و پرورش استان از مدارس منطقه خسروشاه
[عناوین آرشیوشده]