این سنت حسنه ای است در مناسبت های دینی و ایام غم و شادی اهل بیت (ع) گروه اندیشه  کتاب هایی را برای آشنایی با ائمه از نگاه نویسندگان و محققان معرفی می کند. این بار به مناسبت شهادت امام علم شیعه و پایگذار مکتب تشیع،  50 کتاب مهم درباره امام صادق (ع) از نگاه اینجانب معرفی شده است.

1. اصحاب امام صادق

 علی محدث زاده (1340ـ 1396ق), تهران, کتابخانه مدرسه چهلستون مسجد جامع تهران, 1373, وزیری, 512ص.

2. امام صادق

عبدالمنتظر قدوسیان, تهران, 1353, رقعی, 53ص.

3. امام صادق

[حسن سعید (1337ـ 1416ق)], تهران, کتابخانه مدرسه چهلستون 1351,جیبی, 16ص.

4. امام صادق مؤسس مذهب جعفری

گروه نویسندگان, تهران, کتابخانه دوشیزگان اسلامی, 1351, رقعی, 30ص.

5. امام صادق یا قهرمان علم

احمد خدایی, مرودشت, انتشارات ولی عصر, 1350, رقعی, 25ص.

6 . امام صادق و مذاهب چهارگانه

شیخ اسد حیدر (م1408ق), ترجمه حسن یوسفی اشکوری, تهران, شرکت سهامی انتشار, 1369ش, وزیری, 455 ص(ج1).

7. امام صادق یک شخصیت تاریخی

حسین قاضی, تهران, 1359, 432ص.

8. امام جعفر صادق رئیس مذهب شیعه

عبدالامیر فولادزاده, تهران, انتشارات اعلمی, 1359, وزیری, 36ص (مصور, ویژه کودکان).

9. امام جعفر صادق پیشوا و رئیس مذهب

عبدالرحیم عقیقی بخشایشی, قم, انتشارات نسل جوان, 1361, جیبی, 319ص.

10. امام جعفر صادق

سید کاظم ارفع, تهران, مؤسسه انتشاراتی فیض کاشانی, 1370, رقعی, 89ص (از سری سیره عملی اهلبیت).

11. امام جعفر صادق

گروه نویسندگان مؤسسة البلاغ, ترجمه واحد تدوین و ترجمه, تهران, سازمان تبلیغات اسلامی, 1366, جیبی, 67ص (از سری سرچشمه‌های نور).

12. بحر اللئالی (زندگانی حضرت صادق )

میرزا علی اکبر نواب شیرازی, چاپ سوم, شیراز, 1381ق, وزیری, 520ص.

13. پیشوای ششم امام جعفر صادق

گروه نویسندگان, چاپ مکرر, قم, مؤسسه در راه حق, 1369, رقعی, 78ص (این کتاب به عربی و اردو ترجمه شده است).

14. پیشوای صادق
آیت اللّه سید علی خامنه ای, چاپ دوم, تهران, انتشارات سید جمال, 1361.

15. تاریخ عصر جعفری, (پیرامون زندگی امام صادق )
ابوالقاسم سحاب (1304 ـ 1376ق), تهران, کتابفروشی اسلامیه, 1374ق, 2ج.

16. ترجمه جلد یازدهم بحار الانوار (قسم دوم) (زنـدگـانی امام صـادق )

علامه مولا محمد باقر مجلسی (1037ـ1110ق), ترجمه موسی خسروی, تهران, کتابفروشی اسلامیه, 1355ش/1396ق, وزیری, 300ص.

17. حضرت صادق

فضل اللّه کمپانی (م1414ق), تهران, دارالکتب الاسلامیه, 1351, وزیری, 271ص.

18. حقایق علمی در اسلام (از فرمایشات حضرت امام جعفر صادق)
[؟], دورود, شرکت سهامی سیمان فارس و خوزستان, 1353, جیبی, 24ص.

19. حکمت صادق (سخنان امام جعفر صادق)

سید محمد باقر برقعی, تهران, کتابفروشی معرفت, 1331.

20. حیاة الصادق یا زندگانی جعفر بن محمد

شیخ محمد محدث خراسانی, مشهد,1379ق, وزیری, 280ص.

21. خورشید نمی‌میرد (داستان زندگی امام صادق )

رضا شیرازی, چاپ پنجم, تهران, انتشارات پیام آزادی, 1376ش1418/ق, رقعی, 136ص (مصوّر, ویژه نوجوانان).

22. داستانهایی از امام جعفر صادق

سید عبدالرسول مجیدی, قم, کانون نشر اندیشه‌های اسلامی, 1370ش/1412ق, رقعی, 160ص.

23. در پیشگاه امام صادق

سید محمد صحفی, دورود, شرکت سیمان فارسیت, 1356, جیبی, 176ص (بخشی از این کتاب اقتباس از مغز متفکر جهان شیعه است).

24. درسهایی از مکتب امام صادق

سید محمد تقی حکیم, تهران, دفتر نشر فرهنگ اسلامی, 1369, رقعی, 216ص.

25. زندگانی حضرت امام جعفر صادق

حسین عماد زاده (1325 ـ 1410ق), تهران, شرکت سهامی طبع کتاب, 1339, وزیری, 2ج,504«492ص.

26. زندگانی جعفر بن محمد الامام الصادق

عبدالعزیز سیّد الاهل, ترجمه حسین وجدانی, تهران, انتشارات محمدی, 1336, رقعی, 216ص.

27. زندگی و سیمای امام جعفر صادق

سید محمد تقی مدرسی, ترجمه محمد صادق شریعت, تهران, مؤسسه انصارالحسین 1370, وزیری, 70ص.

28. شخصیت حضرت صادق

احمد مغنیه, ترجمه سید جعفر غضبان, چاپ سوّم, تهران, انتشارات اردیبهشت, 1360, رقعی, 223ص.

29. شرح زندگانی و سخنان ششمین امام شیعیان, جعفر بن محمد الصادق

تهیه و تدوین: علی پناه, تهران, انتشارات فروغی, 1358, رقعی, 208ص.

30. شیوه خداشناسی از دیدگاه امام صادق

تهران, واحد فرهنگی بنیاد شهید, 1361, رقعی, 67ص.

31. صادق آل محمد

محمود منشی, چاپ دوم, تهران, انتشارات اشرفی, 1357, وزیری, 377ص.

32. صفحاتی از زندگانی امام جعفر صادق

محمد حسین مظفر (1312ـ 1389ق), ترجمه سید ابراهیم سیدعلوی, تهران, انتشارات رسالت قلم, 1368, وزیری, 452ص.

33. طبّ الصادق

محمد خلیلی, ترجمه نصیرالدین امیر صادقی تهرانی, چاپ پنجم, تهران, انتشارات عطایی, 1349, وزیری, 183ص.

34. کتابنامه امام صادق

رضا استادی, تهران, جامعة الامام الصادق, 1403ق, رقعی, 79ص.

35. گنج حقایق (پانصد سخن از امام صادق)

سید ابوالفضل رضوی قمی, تهران, شرکت سهامی طبع کتاب, 1378ق, جیبی, 288ص.

36. گوشه‌ای از چهره درخشان امام صادق

گروه نویسندگان, ترجمه محمدرضا انصاری, تهران, انتشارات محمدی, 1357, رقعی, 180ص.

37. مردان پاک از نظر امام جعفر صادق

شیخ محمد جواد مغنیه (م1400ق) ترجمه مصطفی زمانی (1356 ـ 1410ق), قم, انتشارات پیام اسلام, 1358, جیبی, 168ص.

38 . مشعلهای شعله ور (پیام امام صادق به عبداللّه بن جندب)

ترجمه تقی متقی, قم, موسسه دارالحدیث, 1375, رقعی, 41ص.

39. معصوم هشتم, حضرت امام جعفر صادق

احمد سیاح, تهران, انتشارات اسلام, جیبی, 130ص.

40. معصوم هشتم, حضرت امام جعفر صادق

سید مهدی آیت اللهی (دادور), نقاشی, علی مظاهری, تهران, انتشارات جهان آرا, 1368, وزیری, 34ص (مصور, ویژه نوجوانان) (این کتاب به عربی, اردو, ترکی, انگلیسی, فرانسه و تاجیکی ترجمه شده است).

41. مغز متفکر جهان شیعه

مرکز مطالعات اسلامی استراسبورک, ترجمه و اقتباس: ذبیح اللّه منصوری (م 1410ق), چاپ ششم, تهران, انتشارات جاویدان, 1359ش1400/ق, وزیری, 476ص.

42. مفاهیم انسانی از دیدگاه امام صادق

شیخ محمد جواد مغنیه (م1400ق), ترجمه محمد رسول دریایی, تهران, انتشارات اسلامی, 1358, رقعی, 174ص.

43. منهج الیقین (شرح وصیت امام صادق )

سید علأ الدین محمد حسینی گلستانه اصفهانی (م 1110ق), بمبئی, 1313ق.

الذریعه, ج23, ص200.

44. نامه امام جعفر صادق (به عامل اهواز: عبداللّه نجاشی)

ترجمه م.ع, دزفول, کتابفروشی تدین, جیبی, 43ص.

45. نامه حضرت صادق به استاندار اهواز

علیرضا مدرس غروی, چاپ دوم, مشهد, 1352, رقعی, 199ص.

46. نگاهی برزندگی امام صادق

محمد محمدی اشتهاردی, تهران, نشر مطهر, 1374, رقعی, 144ص.

47. نور درخشان (پیرامون زندگانی حضرت صادق )

شیخ قوام الدین محمد وشنوی قمی (م1418ق) ترجمه و اضافات: اسماعیل نوروزی, قم, چاپخانه مهر,

1357ش1398/ق, رقعی, 184ص.

48. وصایای جعفر بن محمد الصادق

بمبئی, 1303ق, 268ص. الذریعه, ج25, ص97.

49. ترجمه (عوالم العلوم): زندگی امام صادق

ملاعبداللّه بن نوراللّه بحرانی اصفهانی, ترجمه سید احمد بن محمد حسینی اردکانی (1175ـ بعد 1242ق).

50. حدایق الجنان (در تاریخ امام جعفر صادق )

محمد حسن بن محمد ابراهیم . رک: نسخه‌های خطی فارسی, ص4452.

 سردار همدانی در اولین همایش پیشکسوتان روحانیون رزمنده تهران بزرگ که در مجتمع غدیر سپاه محمد رسول الله برگزار شد از یکی از مطالب روزنامه کیهان انتقاد کرد.

اهم اظهارات سردار حسین همدانی در این باره را در ادامه بخوانید:

• مردم به گذشته پیشکسوتان خود که شهدا هستند علاقه مند هستند و وقتی ما از آنها خاطره ای نمی گوییم از ما می پرسند.
• چندی پیش دیدم کیهان تیتر زده که شهید همت به یک بسیجی می‌گوید: پوتین خود را دربیاور و وقتی آن بسیجی پوتین خود را در می‌آورد، شهید همت آب داخل پوتین را می‌خورد. باید پرسید این چرندیات چیست و اساساً این چه حرفی است؟ زیرا ما خاطرات بسیار زیادی را از دوران مقدس داریم.
• فضای جبهه و جنگ، به گونه‌ای بود که هر آن کس که از ارزش‌های دینی فاصله داشت و به جبهه‌ها می‌آمد جبهه او را می‌ساخت. زیرا در جبهه غیبت و تهمت نبود، خدا، علی، فاطمه، ایثار و شهامت بود. هر کسی که غیبت می‌کرد به عنوان جریمه ده روز از ماندن در جبهه محروم می‌شد. تهمت در جبهه‌ها معنا نداشت پول و دنیا نیز ارزشی نداشت.
• اگر نتوانسته‌ایم ارزش‌های دفاع مقدس را منتشر کنیم، آیا جز هنرمندان، خطبا، منبری‌های ما مسئول هستند؟ در این خصوص حتی مقام معظم رهبری نیز فرموده‌ بودند که روحانیون در سخنرانی‌های خود باید به رشادت‌ها و حماسه‌های دفاع مقدس اشاره کنند.

حضرتش که به صادق ملقّب شد، انسانها را به فراگیری صدق دعوت می‌کند و چنین می‌گوید: تَعَلَّمُوا الصِّدقْ قَبلَ الحَدیث (1). قبل از سخن گفتن، ادب صداقت را بیاموزید. خواه سخن مربوط به امور نظری باشد، حقّ بگوئید؛ خواه مربوط به امور عملی باشد، صادق باشید. تا انسان میزان صدق نشد، به صداقت آگاه نیست. وقتی به صداقت آگاه نشد، معیار سخن در اختیار او نیست. نه می تواند سخن بگوید، نه می‌تواند سخن سخنوران را بسنجد. زیرا معیار سخن، صدق است و این صدق با جان انسان صادق عجین است. و تا روح صادق نبود، هرگز انسان میزان سخن نخواهد داشت.

رابطه روح و جسم
حضرت صادق(ع) فرمود: دُعامَهُ الإنسانِ اَلعَقلْ (2). یعنی زیر بنای حیات انسان اندیشه است. امام ششم هم ستون اندیشه را عقل می داند، و هم ستون عمل را عقل می داند که عقل چیزی است؛ بِهِ یُعبَدُ الرَّحمن وَ یُکتَسَبُ الجِنانْ (3). و این امامان، عقل منفصل امّت اسلامی اند که در زیارت جامعه به پیشگاه ایشان عرض می‌کنیم: بِکُمْ یُعبَدُ الرَّحمن(4). اگر عقل هر انسانی معیار عبادت اوست، امامان معصوم (ع) عقل امّت اسلامی‌اند، و اگر امّت اسلامی توفیق عبادت دارند، در پرتو ارتباط با امامان است.

آنگاه برای اینکه انسان هم در بُعد نظر عاقلی نیرومند و هم در بُعد عمل صاحب اراده‌ای قوّی باشد، به همة ما آموخت: اَصلُ المَرءِ لُبُّهُ (5). یعنی انسان مرکّب از دو حقیقت همسان به نام جسم و روح نیست. انسان یک حقیقت دارد که اصلش را روح و فرعش را بدن می‌سازد. ممکن نیست بدن همتای روح باشد تا در تصمیم گیری های انسان همانند روح نقشی داشته باشد. برای اینکه به ما بفهماند انسان مرکّب از دو حقیقت نیست‌، چنین فرمود: اَصلُ المَرءِ لُبُّهُ وَ مَا ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَوِیَتْ عَلَیهِ النِیَّه(6). یعنی اگر روح تصمیم گرفت، بدن اظهار ضعف نمی‌کند. ممکن نیست روح دارای ارادة نیرومند باشد و بدن در پیکار بماند! اگر بدن اظهار ضعف کرد، محصول ضعف ارادة روح است. اینچنین نیست که بدن همتای روح در تصمیم گیری نقش مؤثر داشته باشد! این از غُرر روایات ماست که فرمود: مَا ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَوِیَتْ عَلَیهِ النِیَّه. اگر ارادة یک ملّتی مستحکم شد، هرگز بدن آن ملّت اظهار وَهن نمی کند. اگر جان یک ملّتی قوی شد، بدن در نمی‌ماند.

اگر در بلندای سخن امیر سخن علیّ بن أبیطالب (ع) می خوانید که: مَا قَلَعْتُ بابِ خِیبَر بِقُوَّهٍ جَسَدانِیَّهٍ وَ لا قُوَّهٍ غِذائِیَهٍ وَ لکِنْ بِقُوَّهٍ مَلَکوتِیَهٍ وَ نَفسٍ بِنُورِ رَبِّها مُضِیئَه(7)؛ روی قدرت اراده است. اگر حضرتش فرمود: من دَر خیبر را با نیروی بدن نکندم، با قدرت اراده این در را از جای کندم؛ یعنی اگر اراده نیرومند شد، بدن توانمند می شود. قدرت روح است که بدن را نیرومند می کند، چه اینکه ضعف روح است که در بدن پیدا می شود.

این بیان امام صادق (سلام الله علیه) به هر انسانی دستور تقویّت اراده می دهد که چیزی جز خدا نیاندیشد. قدرت اراده در مسائل کمّی او نیست. آنکه در مسائل مادّی نیرومند است، این گرفتار ضعف اراده و قدرت بدن است. اینکه در گناه نیرومند است، چون اسیر است و انسان اسیر، ذلیل. آنکه سَتم می کند، خواه ستم به خود، خواه ستم به غیر، او فرو مایه است و انسان فرومایه از قدرت اراده محروم! فرمود: اَلظالِمُ ذَلِیلْ. فرمود: ستمکار فرومایه است. ذلّت در ظلم ظهور می کند و عزّت در اطاعت جلوه می کند. آنکه نتواند غرائض را رام کند، انسان ذلیل است. آنکه نتواند هوس را مهار کند، انسانی است ذلیل. إنَّ الذَّلِیل هُوَ الظالِمْ (8). چه اینکه ستم پذیر جز فرومایه اَحدی نخواهد بود.

مثلث استقلال امت پیامبر(ص)
دستوراتی از امام ششم رسیده است که برخی از آن دستورات را قرائت می کنیم تا روشن شود که حضرت در اصلاح امّت اسلامی چه قدر مهربان و کوشا و دلسوز است؛
امام باقر دربارة امام صادق فرمود: هذا خِیرُ البَرِیَه(26). بعد از امامان معصوم از تمام مردم ... ما را خیر برسان. اینها را از نیاز به دیگران مستغنی کن! امام ششم می گوید: وصیّت پدرم در من آنچنان اثر گذاشت که سوگند به خدا تا می توانم در استقلال امّت ام می کوشم. وَاللهِ لا اَدَعُنَّهُمْ حَتّی یَکُونَ رَجُلُ مِنْهُمْ فِی المِثلْ لا یَسئَلُ اَحَداً. فرمود: قسم به خدا من نمی گذارم در بین امّت ما کسی نیازمند به دیگری باشد؛ در مسائل علمی مستقل، در مسائل سیاسی مستقل؛ نیازی به غیر نداشته باشند. این سخن امام ششم است.
آنگاه می گوید: مردم! شما اگر بخواهید یک جامعة فاضله داشته باشید، چاره جز این نیست که این اصول را رعایت کنید؛ بخشی از این اصول مربوط به مسائل رفاهی است، بخش دیگر این اصول که زیر بناست مربوط به مسائل اعتقادی و تمدّن اصیل است.

امّا آنچه که مربوط به مسائل رفاهی است؛ فرمود: ثَلاثْ لا تَطِیبُ السُّکنی إلا بِهِنَّ؛ اَلهَوَی الطَّیِبْ، وَ المَاءِ الغَزیر، وَ الأرضِ الخَوّارِه(27). فرمود: سه امر است که زندگی مردم بدون آن سه امر گوارا نیست؛ داشتن هوای سالم، داشتن آب فراوان، داشتن زمین نرم، آمادة کشت و کار. یعنی بکوشید محیط زیست تان سالم باشد. بکوشید در تولید آب، در صرف آب از آبهای فراوانی برخوردار باشید. بکوشید سرزمینی مهیا کنید که آمادة کشاورزی و باغداری باشد؛ اینها مربوط به مسائل رفاهی.

امّا آنچه زیر بنای تمدّن یک جامعة اسلامی است که اگر یک ملّتی فاقد این اصول بود، دیگر متمدّن نیست از نظر امام صادق این است؛ فرمود: ثَلاثْ لا یَستَغنِی اَهلُ کُلِّ بَلَدٍ عَنها؛ سه چیز است که هیچ گروهی از آنها بی نیاز نیست. اوّل: فَقِیهٌ عالِمٌ وَرِعْ. دوّم: اَمیرٌ خَیِّرٌ مُطاع. سوّم: طَبیبٌ بَصیرٌ ثِقِه. فَإنْ عَدِمُوا ذلِکَ کانُوا هَمَجً رِعاعْ (28). فرمود: اگر یک ملّتی از راهنمائی فقیه عادل محروم بود، اگر یک ملّتی از داشتن یک ارتش نیرومند و فرمانروایان مهربان و خیر خواه محروم بود، اگر یک ملّتی از یک سلسله اطبّای حاذق مورد اعتماد محروم بود، آنها از سعادت و تمدّن سهمی ندارند. اوّل: داشتن مقام شامخ فقاهت است که احکام و حِکم دین را به مردم بیاموزاند. دوّم: داشتن یک فرمانروایان خیرخواه مُطاع که مردم از آنها اطاعت کنند. سوّم: داشتن اطبّای بینای بیدار دل پاک، اینها را امام ششم به ما آموخت که فراهم کنیم.

برای اینکه مردم به این اصول آشنا بشوند، فرمود: یا لِیتَ السِیاطْ عَلی رُئُوسِ اَصحابی حَتّی یَتَفَقَّهُوا (29). وقتی شاگردان خاصّ اش را می‌دید، می گفت: اَشکُوا إلَی الله وَحدَتِی وَ تَقَلقُلِی(30). یا لِیتَ هذِهِ الطاّغِیَه اذِنَ لِی فَأتَّخِذُ فِی الطائِفِ قَصراً، فَسَکنْتُ وَ اَسکَنْتُکُمْ مَعِیَ (31). فرمود: من از اینکه حوزة علمیّة من، من از اینکه دانشگاه الهی من بسته است، شکایت به خدا می برم! ای کاش این طاغوت به من اجازه می‌داد، من در طائف که از آب و هوای خوبی برخوردار است حوزة علمیّه می‌ساختم، خودم به طائف می‌رفتم و شما شاگردانم را به طائف دعوت می کردم، آنجا شما را به علوم و اصول اسلامی آشنا می‌کردم! این خواستة امام صادق است. اگر کسی امکانات دارد، جوان هست، از یک آب و هوای معتدلی برخوردار است، به خودش اجازة بیکاری و تن پروری ندهد، که اگر به خود اجازة تعطیلی داد، رابطة او با امامش مستحکم نیست!

امام فرمود: می‌دانید چه گروهی می‌توانند به امامت برسند؟ چه گروهی می توانند وارثان انبیاء باشند، چه گروهی می توانند خلف صالح پیامبران باشند؟ آنها که گرچه در زمین مستضعف‌اند، ولی در باطن عالم عظیم باشند. در مکتب امام صادق آن مستضعفی می تواند پیروز بشود که فقط مستضعف در زمین باشد. اگر کسی هم مستضعف در زمین بود، هم مستضعف در آسمان، او پیروز نمی‌شود! تنها کسی پیروز می شود که استضعاف‌اش فقط در زمین باشد. مؤمن اگر مستضعف است، استضعاف‌اش در زمین است، وگرنه در ملکوت عالم او عظیم است. حضرت فرمود: آنکه برای خدا عالم بشود، برای رضای خدا به علم عمل کند، برای رضای خدا علم را فرا راه دیگران نصب کند با قلم و بنان و بیان، او در باطن عالم عظیم است. این انسان عظیم می تواند وارث پیغمبر بشود! اینچنین نیست هر مستضعفی بتواند امام زمین بشود!

مسلمان اگر مستضعف است، فقط در منطقة زمین استضعاف به سراغ او آمده است وگرنه در آسمان‌ها او عزیز است. در باطن عالم عزیز است، در جان جهان گرانمایه است. انسانی که در جان عالم گرانمایه است، پیروز است. و ممکن نیست یک مستضعف غیر الهی به مقصد برسد! و ممکن نیست یک مستضعف غیر دینی به مقصد برسد! اگر از گودالی در آمده است، به گودال دیگر می‌افتد، چه اینکه دیده‌اید. امّا امام صادق شاگردان اش را از گودال حکومت مروانی در آورد، و اجازه نداد وارد گودال حکومت عباسیان بشوند. فرمود‌: نه مروانی و نه عباسی! نه بنی امیّه، نه بنی عباس. آن مستضعف فی الأرض است که می‌تواند امام بشود. و اگر کسی مستضعف فِی الأرضِ وَ فِی السَّماء شد، روزی اگر در این گودال بود و از این گودال بیرون آمد، به گودال دیگر می افتد.

*
وقتی نامة منصور دوانقی به پیشگاه امام ششم رسید که لِمَ لا تَخشانا کَمَا یَخشانَا النّاس، «چرا مانند دیگر وعاظّ و سلاطین به دربار ما بار نمی‌یابی‌؟»، فرمود: نه من دنیائی دارم که برای صیانت او به سراغ تو بیایم، و نه تو آخرتی داری که در اثر اشتیاق به آن معارف اُخروی با تو رفت و آمد کنم! آمدنم سودی ندارد. این بیان قاطع را امام صادق وقتی می‌گوید که دربارة بنی مروان هم آن بیان قاطع را داشت. آنگاه از راه فریب و نیرنگ منصور دوانقی نوشت: تَذهَبُنَا لِتَنصَحَنَا. به سراغ ما بیائید تا ما را نصیحت کنید، چون دیگر وعاظ. فرمود: أمّا مَنْ أرادَ الآخِرَه فَلا یَصْحَبُکْ وَ أمّا مَنْ أرادَ الدُّنیا فَلا یَنصَحُکْ (37). آنکه اهل دنیاست که به میل تو سخن می‌گوید، نه اینکه تو را نصیحت کند.

نصیحت و موعظه جَذبُ الخَلقِ إلَی الحَقّ است، نه جَذبُ الخَلقِ إلَی الطَّبِیعَه، نه جَذبُ الخَلقِ إلَی الخَلق! ناصح کسی است که مردم را به الله جذب کند. جذب کردن غیر از تبلیغ است. جذب کردن غیر از سخنرانی و گفتن و نوشتن و درس گفتن است! واعظ کسی است که هنر جذب داشته باشد. وعظ جَذبُ الخَلقِ إلَی الحَقّ است. ممکن است کسی سخنرانی کند، کتاب بنویسد، امّا نتواند جاذبه ایجاد کند. جذب کردن کاری است دشوار! تا انسان خود مجذوب نباشد، اهل جذب نیست. تا خود الهی نباشد، سخنش در دلها کشش ایجاد نمی کند.

اینکه خدای سبحان فرمود: أنَّمَا أعِظُکُمْ بِواحِدَه(38)، پیغمبر را واعظ معرفی کرد؛ چون رفت، دیگران را می برد. آنکه اهل رفتن است، به همراه می برد. بالأخره یا می برند، یا می رود. دیگران را بردند، دیگران رفتند، و پیغمبر ما را به تعبیر صدر المتألّهین (رضوان الله علیه) بردند. خدا وقتی دربارة دیگر انبیاء سخن می گوید، می گوید: اینها آمدند. وقتی دربارة خاتم انبیاء (ص) سخن می‌گوید، می‌گوید: من آوردمش! دربارة انبیای دیگر سخن از رفتن است. دربارة خاتم انبیاء سخن از بردن است. اگر دربارة موسی است، می گوید: فَلَمّا جآءَ مُوسی لِمیقاتِنا (39). و اگر سخن از سیر جهانی و الهی ابراهیم است، می گوید: إنّی ذاهِبٌ إلی رَبّی.

امّا وقتی سخن از سیر ملکوتی پیغمبر است، می گوید: سُبحانَ الَّذِی اَسری بِعَبدِهِ لَیلاً مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ إلَی المَسجِدِ الأقصَی اَلَّذی بارَکنا حُولَه (40). فرمود: آن خدائی منزّه است که پیغمبرش را با کشش برد. عَلی أیُّ حال انبیاء رفته اند. پیروانش را می برند. آنکه توان بردن دارد، واعظ است. آنکه می تواند به همراه عدّه ای را ببرد، واعظ است. آنکه فقط حرف می زند، سخنگو است، نه واعظ!! آنکه حرف می زند، توان جذب ندارد.

امام ششم در جواب فرمود: من کسی را وعظ می کنم که او اِخلاد إلَی الأرض نداشته باشد. آنکه در دل اش می گوید: سَوآءٌ عَلِینا وَ عَظَلْتَ أمْ لَمْ تَکُنْ مِنَ الواعِظین(43)، من چگونه او را جذب کنم ؟! أمّا مَنْ أرادَ الآخِرَه فَلا یَصْحَبُکْ، وَ أمّا مَنْ أرادَ الدُّنیاء فَلا یَذهَبُکْ.
آنگاه دستور دادند، دیدند امام صادق نه با پول جذب نمی شود، زیرا در برابر پول می گوید: نه بنی مروان، نه بنی عباس! اگر شما امروز می گوئید‌: نه شرق و نه غرب، چون شاگرد امامی هستید که آنروز گفت: نه بنی مروان، نه بنی عباس. دید با پول جذب نمی شود، دید با نیرنگ و دعوت به سلسلة وعّاظ و سلاطین شدن جذب نمی شود، دستور داد خانة امام صادق را آتش زدند!

مرحوم کُلینی نقل می کند: ناظران دیدند امام ششم پا روی امواج آتش خانه می گذارد، می گوید: أنَا ابنُ اَعراقِ الثَّری، أنَا ابنُ اِبراهِیمَ خَلیلِ الله (44). دیدند پا روی امواج آتش می گذارد، می گوید: ما فرزندان ریشة زمین هستیم. ما فرزند ابراهیم هستیم! یعنی گرچه نُمرود رفت و توی منصور دوانقی جای نُمرود نشسته ای؛ گرچه ابراهیم رفت و من جای ابراهیم نشسته ام، ولی حقّ همان است که ما بر نار مسلّط هستیم. من فرزند همان ابراهیم هستم.

 ----------------------

پی نوشت ها:
(1) کافی / جلد 2 / صفحة 104 / بابُ الصِدق وَ اَداءِ الاَمانَه
(2) کافی / جلد 1 / صفحة 25 / کتابُ العقل والجَهل
(3) کافی / جلد 1 / صفحة 11 / کتاب العقل والجهل ـ با تلخیص
(4) مفاتیح الجنان / زیارت جامعة کبیره
(5) امالی لِلصدوق / صفحة 240 ـ با تلخیص
(6) امالی لِلصدوق / صفحة 329
(7) بحار الأنوار / جلد 40 / صفحة 318
(8) بحار الأنوار / جلد 75 / صفحة 203
(26) کافی / جلد 1 / صفحة 307 / بابُ الإشاره وَالنَّص عَلی أبی عبدالله (ع)
(27) بحار الأنوار / جلد 75 / صفحة 232 / مواعِظُ الصادِق جعفر بن محمّد (ع)
(28) بحار الأنوار / جلد 75 / صفحة 235 / مواعِظُ الصادِق جعفر بن محمّد (ع) ؛ با تلخیص
(29) بحار الأنوار / جلد 1 / صفحة 213
(30) کافی / جلد 8 / صفحة 215
(31) کافی / جلد 8 / صفحة 215
(37) بحار الأنوار / جلد 47 / صفحة 184
(38) سورة سباء / آیة 46
(39) سورة اعراف / آیة 143
(40) سورة اسراء / آیة 1
(43) سورة شعراء / آیة 136
(44) کافی / جلد 1 / صفحة 473

جمشید انصاری با بیان اینکه رئیس قوه مجریه سخنان جاودان امام را مربوط به زمان گذشته قلمداد کرده و با استدلالی غیر حقوقی تاکید کرده مجلس در راس امور نیست، اظهار داشت: نیازی به استدلال برای رد سخنان ایشان و درگیر شدن به این مسائل که مشکلی از مشکلات مجلس را حل نمی‌کند، نیست.

وی در ادامه با طرح این سوال که آیا طی دو سال گذشته مجلس در راس امور بوده است؟ به انتقاد از عملکردهای مجلس و نمایندگان پرداخت که به زعم وی جایگاه مجلس را زیر سوال برده است.

انصاری گفت: زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی به جای مجلس قانونگذاری می‌کند، آیا می‌توان گفت که مرکز همه قانونگذاری‌ها مجلس است؟ وقتی استیضاح‌ها با پادرمیانی هیات‌رئیسه عقیم می‌ماند، این تصور ایجاد می‌شود که مجلس هیچ وزیری را استیضاح نمی‌کند.

به گفته وی، وقتی تعدادی افراد فریب خورده با تحریک مقامات محلی به دفتر محلی نمایندگان حمله می‌کنند و هیچ اقدامی از سوی هیات رئیسه و مقامات امنیتی در دفاع از جایگاه صورت نمی‌گیرد‏، باز هم می‌توان گفت که موضع امام در مورد مجلس جاری و ساری است؟ امام گفته است که هیچ کس حق اهانت به مجلس را ندارد اما جمع سازمان دهی شده‌ای در مقابل مجلس تجمع کرده و به رئیس و نمایندگان مجلس جسارت می‌کنند و حتی وزیرکشور از توضیح در این خصوص خودداری می‌کند! انعکاس این مسائل در فضای عمومی کشور، وادادگی مجلس در مقابل برخی فشارهای خارجی است.

نماینده زنجان همچنین با طرح این سوال که دلیل کوتاه آمدن مجلس در مقابل حادثه وحشیانه حمله به کوی دانشگاه چیست؟، ادامه داد: سکوت و بی تفاوتی مجلس در مقابل جسارت به خانواده‌های شهدا نیز غیرقابل چشم پوشی است.

انصاری بر این اساس گفت: به نظر می‌رسد مجموعه این موارد مصداق حفظ حرمت امامزاده از سوی متولی آن است.‏ مجلس باید نسبت به ارتقای جایگاه خود بیش از این عمل کند.

وی در بخش پایانی نطق خود از ارائه آمارهای غیر واقعی از سوی دولت و بی تدبیری وزارت علوم در تغییر رئیس دانشگاه زنجان نیز انتقاد کرد.

 نادر قاضی پور نماینده ارومیه در قالب بررسی طرح جامع انرژی در مجلس در واکنش به تدوین چندین آیین‌نامه و تشکیل کارگروه‌هایی به دولت واگذار شده بود، گفت: چرا همه چیز را به دولت واگذار می‌کنید؟ چرا تکلیف این موارد را در خود مجلس تعیین نمی‌کنید که بعدها در اجرا هم کمتر مشکل ایجاد شود؟

وی با بیان اینکه مجلس به این ترتیب بخشی از اختیار قانون گذاری خود را به دولت واگذار می‌کند، ادامه داد: خب یکباره بیایید مجلس را تعطیل کنید دیگر! چرا این همه به هیات وزیران اختیار می‌دهید؟

به گفته وی، مشکل اصلی ایجاد کارگروه‌ها و شوراهای پیاپی‌ای است که معمولا با حضور وزرا باید تشکیل شود ولی به دلیل مشغله زیاد آنها تشکیل نمی‌شود و کارها روی زمین می‌ماند.

رهبر معظم انقلاب در پاسخ به استفتائی اعلام کردند: " اهانت به نمادهای برادران اهل سنت از جمله اتهام زنی به همسر پیامبر اسلام [عایشه] حرام است. این موضوع شامل زنان همه پیامبران و به ویژه سید الانبیاء پیامبر اعظم -حضرت محمد(ص) -می شود."

آیت الله خامنه ای این موضوع را در پاسخ به استفتائی مطرح کردند که در آن خواسته شده بود تا ایشان نظر خود را درباره "اهانت و استفاده از کلمات تحقیرآمیز و توهین به همسر پیامبر اسلام ام المومنین حضرت عایشه اعلام کنند."

این درخواست صدور فتوا از سوی جمعی از علما و فرهیختگان شیعه منطقه احساء عربستان سعودی ارائه شد.

استفتاء از آیت الله خامنه ای در پی توهین به عایشه توسط یاسر الحبیب روحانی شیعه کویتی صورت گرفت که با واکنش ها و مخالفت های بسیاری روبه رو شد. در شدیدترین این واکنش ها، کابینه کویت، این روحانی را سلب تابعیت کرد.

این موضوع باعث شد تا شیعیان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تحت فشارهای شدیدی قرار بگیرند. 

خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی اولین رسانه ای بود که این فتوا را در بخش عربی خود منتشر کرده است.

سازمان تبلیغات اسلامی از جمله نهادهای زیر نظر مستقیم مقام معظم رهبری است که رئیس آن نیز به طور مستقیم توسط ایشان تعیین می شود.

خبرگزاری مهر در بخش عربی خود می نویسد:" حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی با صدور فتوایی، توهین به ام المومنین حضرت عایشه همسر پیامبر اکرم یا نمادها و شخصیت های اسلامی اهل سنت را حرام اعلام کردند."

این خبرگزاری ادامه می دهد:" فتوای رهبر انقلاب جدیدترین و بالاترین واکنش در سطح شیعیان در محکومیت توهین شیخ یاسر الحبیب به حضرت عایشه است. دهها نفر از  شخصیت های دینی شیعه برجسته در عربستان سعودی، ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس توهین و اسائه ادب به حضرت عایشه یا هر یک از همسران پیامبراسلام را به شدت محکوم کرده اند."

پیش از این حجت الاسلام سیدعلی فضل الله فرزند ارشد علامه محمدحسین فضل الله نیز در گفت وگو با روزنامه کویتی الرای اسائه ادب به عایشه را منع کرده بود.

این خبر در رسانه های عربی به ویژه شبکه الجزیره بازتاب زیادی داشت. این شبکه ضمن تکرار این خبر در بخش های خبری مختلف ، در برنامه "ما وراء الخبر" با حضور این کارشناسان به بررسی فتوای رهبری انقلاب و نقش آن در وحدت و نزدیکی میان پیروان مذاهب مختلف اسلامی پرداخت.

محمد البحرانی خبرنگار الجزیره در تهران نیز در همین زمینه در گزارشی با نشان دادن جدیدترین کتاب استفتائات آیت الله خامنه ای گفت: رهبر ایران بارها بر وحدت میان مذاهب اسلامی تاکید کرده است.