رسول شقاقی: از روزی که نعمت‌ا... پوستین‌دوز در جابجایی یک مدیر دون‌پایه گروه سایپا نتوانست نظر خود را اعمال کند تا امروز که در عرض یک هفته سه تغییر در سه شرکت اصلی این گروه داده زمان زیادی نمی‌گذرد. وی چند ماه پیش در تغییر مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا شکست خورد و برای اضافه کردن یک عضو به هیات مدیره سازه‌گستر با یگان ویژه نیروی انتظامی روبرو شد تا قبل از مشاورانش بفهمد جنگ قدرت در جاده مخصوص بسیار سخت‌تر از قبل شده است.

 بازی با پیا‌ده‌ها 

 مهرداد بذرپاش با ماموریت فتح جاده مخصوص از ستاد انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد به پارس‌خودرو و سپس سایپا نقل مکان کرد. دولت نهم همچون دولت‌های قبلی در آرزوی در اختیار گرفتن خودروسازی بود و در این راه دانش‌آموخته جوان دانشگاه شریف در روزهایی که رئیس‌جمهور نیروهای زیادی نداشت انتخاب شد. او گرچه مخالفانی در میان نزدیکان احمدی‌نژاد داشت که با او اختلافی از دوران شهرداری وی داشتند اما با اعتماد رئیس دولت تا آنجا پیش رفت که تعداد زیادی از تکنوکرات‌های برجسته از دور خارج شدند. مهرداد البته با زیرکی نشان داد انتخاب بدی برای این ماموریت نبود. در روزهایی که از وزیر صنایع تا نزدیکان رئیس‌جمهور با دید منفی از جلسات او با تکنوکرات‌ها با عنوان «فالوده خوردی» یاد می‌کردند وی در حال فتح عقبه‌ شرکت‌های مادر بود. بذرپاش سیاست بازی با «سرباز» را  در خط مقدم مبارزه با تکنوکرات‌ها، به استفاده از «رخ»، در روزهایی که از جانب اصول‌گرایان در مسند قدرت حمایت نمی‌شد ترجیح داد. در این میان داستان ادغام که فقط از سوی او تکرار می‌شد تا مدت‌ها یعنی دقیقا تا زمانی که وی برای رفتن به «شستا» آماده ‌شد برای بسیاری عجیب بود.

 بذرپاش کشون

همزمان با سیاست فتح عقبه شرکت‌های مادر سایپا، پارس‌خودرو به تفرشی جوان سپرده و تکنوکرات آرامی به نام «مدنی» مجبور به ترک قلب سایپا (شرکت تامین قطعات سازه گستر) شد. در این مدت اخبار متفاوتی که از فعالیت‌های بذرپاش به سران دولت گزارش می‌شد تا مدت‌ها باعث اختلاف‌نظر در نحوه مواجه با او بود. گفته شد شستا با هدف خرید ایران‌خودرو و سایپا که در آستانه واگذاری بودند به بذرپاش سپرده خواهد شد. معنی ادغام که بارها از سوی مدیرعامل جوان سایپا مطرح شده بود نه تنها در حال شکل گرفتن بود بلکه می‌توانست دولت دهم را به عنوان اولین دولتی که جاده مخصوص را در اختیار گرفت مطرح کند. تودیع و معارفه البته شکل نگرفت و ناگهان بذرپاش در آستانه موفقیت در ماموریت، (شاید به دلیل همان سابقه اختلافی که از شهرداری تهران شروع و در تبلیغات انتخابات با حضورش در ستادهای موازی حمایت از احمدی‌نژاد بیشتر شده بود) به سازمانی فرستاده شد که نوعی تبعیدگاه محسوب می‌شود. مهرداد بذرپاش بازی در سیاست را باخت و مجبور شد برای نگاه داشتن سایپا دست و پا بزند. آیا سیاست دیگری برای جاده مخصوص نوشته شده بود؟

 بازگشت تکنوکرات‌ها

هزینه‌های زیاد تصرف جاده مخصوص یا شاید اختلاف مردان رده یک دولت با بذرپاش جوان باعث تغییر سیاست در جاده مخصوص شد تا دولت نهم، در سال پایانی همانند دولت‌های گذشته سیاست بازگشت به تکنوکرات‌ها را در دستور کار قرار دهد. در ایران‌خودرو نجم‌الدین با اختیارات کم نظیری همچون قدرت انتخاب قائم‌مقام مالی جایگزین منطقی شد که به تازگی از سیاست‌های دولت در صنعت انتقاد کرده بود. در سایپا نیز پوستین‌دوز با سابقه‌ای خوب و بی‌حاشیه در ماراتنی جذاب با ملک (مدیرعامل سایپادیزل)به قدرت رسید. ملک انتخاب شخص وزیر صنایع بود که با دو مصاحبه عجیب با «ایسنا» و «دنیای اقتصاد» که مدیرعاملی را تکلیف دانسته بود عملا از دور خارج شد تا شایع شود انتخاب اسفندیار رحیم‌مشایی بر مسند خواهد نشست. پوستین‌دوز و مشایی هر دو مازندرانی هستند و همین باعث شایعاتی شد گرچه عده‌ای در تحلیل‌هایشان به روابطی نزدیک‌تر نیز رسیدند. پوستین‌دوز البته خیلی زود نشان داد تکنوکرات قابلی است. قدرت وی در ابتدای مدیریت به دلیل عدم عضویت در هیات‌مدیره اندک بود. در همان دوران کسانی که از نزدیک اتفاقات سایپا را رصد می‌کردند جناح‌ها در سایپا را در سه گروه تکنوکرات‌ها، شبه‌تکنوکرات‌ها که وابستگی سیاسی اصول‌گرایی دارند (زامیاد، مگاموتور، سایپادیزل) و سیاسی‌‌ها (پارس‌خودرو، سازه‌گستر) که وابستگان بذرپاش می‌باشند تقسیم کردند. پیش‌بینی می‌شد پوستین‌دوز در اتحاد استراتژیک سیاسی‌ها و شبه‌تکنوکرات‌ها با بحران مواجه شود. او فعلا توانسته با برهم زدن این تصور قدرت اول سایپا باشد.

 بازی تکنوکراتی

 پوستین‌دوز حداقل سه نفر در هیات‌مدیره لازم دارد تا برنامه‌هایش را محقق کند. وی البته فقط یک نفر است اما نشان داده در ابعاد مختلف توانایی پیش‌بردن بازی را دارد. این خبر خوبی برای حامیان دولتی او نیز است مخصوصا آنکه حتی روزنامه‌نگاران نزدیک به بذرپاش نیز او را بدلیل سوابق خودرویی گرامی می‌دارند. پوستین‌دوز برای اولین بار مسوولیت اجتماعی چشم‌گیری به نام حفاظت از آهوی ایرانی را تعریف کرد. با استفاده از تضادهای دولتی‌ها با بذرپاش در جهت حذف وابستگان او حرکت کرد. از ضعف‌های شبه‌تکنوکرات‌ها نهایت استفاده را برد و با گماردن تکنوکرات‌های اصیل در حلقه مشاوران، پیام‌های آشکاری به رقیبان و حتی دوستان داد. در این میان حضور افرادی که همچنان نمی‌توان آنها را تکنوکرات نامید اما در صنعت به روز خودرو استحاله و تکنوکرات شده‌اند (مگاموتور، زامیاد و حتی پارس‌خودرو) یا در مسیر تکنوکراتی هستند (شاخص‌ترین این افراد منوچهر منطقی بود) به او کمک شایانی کرد. فعلا تا اینجای بازی می‌توان بذرپاش را شکست‌خورده اصلی و پوستین‌دوز را برنده واقعی نامید اما پیچیدگی‌ اتفاقاتی که در حال رخ دادن است باعث می‌شود نتوان به این سادگی قضاوت کرد. این اتفاق ها را فردا بخوانید.