{ نمونه از آثار کشف شده از یانق تپه خسروشهر باقدمتی بیش از 5000 سال در موزه آذربایجان}

در فاصله 5 کیلو متری خسروشاه در جانب شرقی دهستان تاز ه کند تپه خاکی واقع شده است که   یانق تپه نامیده می شود ارتفاع این تپه از سطح اراضی اطراف چیزی در حدود 18 متر و وسعتش در حدود 87 هزار متر مربع است که در سال 1337 هجری شمسی مورد باز دید چارلز برنی قرار گرفت در مرداد ماه سال 1339 هجری شمسی یک هیات 4 نفره انگلیسی به سرپرستی چارلز برنی استاد دانشگاه منچستر انگلیس وهمکاری همسرش خانم بیر منگام و دستیارش لا وسون به مدت 5 هفته دست به حفاری در قسمت شرقی تپه زدند حدکثر عمق این کاوشها 5/3 متر و فقط شامل یک طبقه اسکان بود دراین حفاریها چند پایه برج – خانه گلی و مقداری ظروف سفالی پیدا شد بنا به نظر چارلز برنی این آثار مربوط به 2500 سال قبل از میلاد می باشد با ادامه کاوشها بنیان ساختمان خانه ها و محوطه های مختلفی از زیر خاک بیرون آمد که همه از خاک وخشت و به شکل دایره و گاهی دوایر به هم متداخل می شدند در این حفاری ها 23 بنای دایره ای شکل بدون سقف بدست آمد چارلز برنی بر این عقیده بود که چون ساکنان تپه قبلا چادر نشین بودند وچادر ها دایره ای شکل بودند و وقتی یک جا نشین شدند خانه های خود را به شکل دایره ای بنا کردند . در قسمت داخل خانه ها محل اجاقها که مخصوص پخت و پز و همچنین آخورهایی جهت حیوانات تعبیه شده بود حداکثر طول قطر این محوطه های دایره ای شکل 6 متر و در وسط این محوطه ها محوطه دیگری قرار داشت به طول 5 متر که بوسیله 4 دیوار عمود بر هم به 4 قسمت تقسیم شده بود که به محل نگهداری آذوقه و غلات اختصاص داشت .

به نظر چارلز برنی قدمت این تپه به اواخر هزاره ششم قبل از میلاد می رسد که با اواخر عصر سنگ و مس واوایل عصر مفرغ در اذر بایجان مقارن است آثار بدست آمده نیز این نظریه را تایید می کند .

قسمتی از آثار بدست آمده از یانق تپه عبار تند از : آسیاب دستی – داس سنگی – سفال هاون – تیشه و تیغه سنگی – یک تیغه خنجر مسی – دو مهره از گل نپخته – چهار چراغ گلی – سیوهای و بادیه ها و خم های دهان گشاد بزرگ و کوچک دسته دار و بیدسته و سفالهای زیاد دیگری که کشف گردید  سفال های یافته شده به طور کلی دست ساز بوده و معمولا سیاه رنگ و صیغلی و به ابعاد و اشکال و تزیینات مختلف و متفاوت هستند نقوش هندسی بر بدنه ظروف سفالی عمومیت دارند و نمونه هایی از نقشها ی پرندگان و حیوانات شاخدار دیده می شود چارلز برنی ضمن اشاره به پیوستگی سفالهای یانق تپه با سفالهای آنتولی شرقی وقفقاز از نظر شکل ساخت و و جود تصاویر پرندگان و حیوانات بر روی بعضی از کوزه ها و کاسه ها را حاکی از تاثیر نقش های سفالهای ساخته شده در جاهای دیگر ایران می داند

چارلز برنی اعتقاد دارد که تپه بیشتر نقش و وضع یک شهر باستانی را دارد و اعلایم به جا مانده از آتش سوزی ها را حاکی از و جود حملات که امنیت شهر را مداوم تهدید می کرد و اسم یانق تپه را بی مسمی و بی مورد نمی داند .