جمعه شب با پخش نخستین قسمت از مجموعه تاریخی «مختارنامه»، به کارگردانی سید داوود میرباقری، انتظاری 10 ساله به پایان می‌رسد تا حاصل کار یک گروه حرفه‌ای با پشتوانه‌ای در دو مجموعه دیدنی «امام علی(ع)» و «معصومیت از دست رفته» پیش چشم مخاطبان سیما قرار بگیرد.

در مسیر مختار
ابوعبید بن ثقفى، سیاستمداری با درایت، جنگاوری ورزیده و علوی تباری متعصب است. او در زمان حرکت امام حسین(ع) به سمت کوفه، به جرم همکاری با مسلم بن عقیل و پناه دادن او در منزل خویش، توسط عبیدالله ابن زیاد زندانی می شود و در روز عاشورا به دلیل زندانی بودن نمی‌تواند امام حسین(ع) و یاران او را همراهی کند اما پس از آزادی با متحد کردن شیعیان، علیه حکومت یزید قیام می‌کند و با شعار یالثارات الحسین به خونخواهی امام حسین (ع) و شهدای کربلا، از قاتلان آنها انتقام می‌گیرد و آنها را از دم تیغ می‌گذراند و در کوفه یک حکومت شیعی انقلابی تشکیل می‌دهد.

حسن میرباقری و محمد بیرانوند از مجموعه «معصومیت از دست رفته» با هم همکار شدند. نتیجه آن مجموعه به قدری موفقیت‌آمیز بود که آن دو را بر این داشت که برای نوشتن مجموعه چهل قسمتی «مختارنامه» نیز با هم انجام دهند. داود میرباقری که این ترکیب دونفره نویسندگان را به خوبی می‌شناخت با ایشان همراهی کرد، گفت‌وگوی «خبر» با فیلم‌نامه‌نویسان «مختارنامه» شاید پاسخ بسیاری از سوالات مخاطبان بود.

پیامی برای عاشورائیان
محمد بیرانوند، یکی از نویسندگان سریال مختارنامه، درباره رویکردهایی که منجر به نوشتن مختارنامه شد، گفت: به گمانم آن کس می گفت: «رسانه همان پیام است» خوب می دانست در عصر کثرت رسانه، هرکس از هر گوشه می تواند بانگی برآورد و پیامی ابلاغ کند...ولو پوچ و بی ارزش...عصر، عصر کثرت صداهاست ولو این میانه پیامی به حق هم شنیده شود...مختارنامه قرار بود پیام به حق عاشورائیان باشد...رسانه همان پیام است...یعنی ساختار و تفکیک رسانه ای است که پیام را ماندگار می کند: دیدید چه زیبا گفت! مخاطب حالا با حسش و ناخود آگاهش می‌خواهد خود را به زیبا گفتن پیام و با احساس گفتن آن بسپارد...پس مختارنامه نباشد دست کم در ساختار زیبا باشد، بماند که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها...

وی افزود: قرار بود با حماسه شیعی- ایرانی به جنگ جومونگ وگلادیاتور برویم...ناخوادآگاه یاد هشت سال جنگ تحمیلی با دستان خالی در برابر همه تکنولوژی غرب می‌افتم... سیاهی لشگر هالیوود حرفه‌ای این کار است. سیاهی لشگر مختار اما کارگری است است که... او نه سکوت در صحنه را می‌داند، نه به ارزش کاری که می‌کند واقف است. باید چند سال او را نشاند و فلسفه هنر و تاثیر آنرا برایش مرور کرد.

او ادامه داد: حالا دراین میانه کارگردانی ایستاده که در چل چلی زندگی باید با عشق و شعوری که دارد ده سال از بهترین سال های زندگی‌اش هم با مختار آواره کوه و دشت و بیابان شود... او به کاری که می‌کند ایمان ارد و همین کار را پیش می برد.

وی اظهار کرد: داوود میرباقری به گواهی سریال امام علی(ع) و رعنا، فیلم سینمایی آدم برفی و مسافر ری و نمایش‌هایی مثل  دندون طلا، عشق‌آباد و ...  هم فهم درام شرقی را دارد و هم این که از نظر تکنیکی و فنی بر ابزار کار تسلط بسیار چشمگیری دارد. او هنرمند نمایش ایرانی است، تعزیه را می‌شناسد، نقالی و فرهنگ قهوه‌خانه را خوب می‌فهمد، دغدغه مذهبی داشته و دارد و از تاریخ مذهبی خود هم شناخت نسبی دارد.

بیرانوند افزود: مختارنامع کتاب نمایش ایرانی است؛ کتابی سرشار از منویات انسانی در برابر حماسه‌ای الهی به بهانه قیام امام حسین (ع) که لحظاتی از حرص و طمع و حسد و بخل امثال خولی و حرمله را در برابر آزادگی و وارستگی جبهه اولیا به تصویر می‌کشد.

وی با بیان اینکه در این مجموعه، عرصه عرصه تقابل ازلی و ابدی خیر و شر است، افزود: به نقاشی قهوه خانه توجه کنید... دیگ هایی که در آن مختار سر خولی و اشقیا را می جوشانده، به یاد می‌آورید؟ مینیاتور گذشتن حضرت عباس(ع)، ماه بنی هاشم با علقمه را چطور؟ مختارنامه بناست با تکیه بر حافظه تاریخی سمعی و بصری این قوم، آن چیزهایی را که دوست دارند، پیش روی انها بگذارد.

بیرانوند درباره قرار و مدارهایی که منجر به نوشتن و بعد ساختن مختارنامه شد، اظهار کرد: قرار بود پنجه در پنجه جومونگ و گلادیاتور بزنیم ... بودجه سریال بیست میلیارد تومان است، آشیل که داستان عاشقانه‌ای است، بالغ بر دویست میلیون دلار هزینه  بر می‌دارد، فیلمی 120دقیقه‌ای، حال آن که مختارنامه چهل قسمت پنجاه دقیقه‌ای! تنها دستمزد بازیگر اصلی آن فیلم هالیوودی (براد پیت) برای دو ماه حضور در نقش آشیل، برابر با 10سال هزینه برای عوامل مختارنامه است. این نماد مظلومیت شیعه در آیینه رسانه نیست؟ 

تاریخ برای فردا...

او با طرح این پرسش که پرداختن به تاریخ چه دردی از امروز ما را درمان می‌کند؟، توضیح داد: اولا تاریخ ما، فرهنگ ماست؛ و فرهنگ ما مبتنی بر همان اعتقادات شیعی - ایرانی است. ثانیا هر روز ما عاشورا و هر روز ما کربلاست؛ ثالثا حماسه مختار بر خلاف آشیل حماسه‌ای عارفانه است. شما وقتی در ساحت عقیده موضوعی را برای مخاطب تبیین می‌کنید، او با نگاه عقیدتی‌ می تواند با مسایل ساده یومیه روبرو شود. یادتان باشد اگر صاحبخانه‌اید، مثل یزید با مستاجران برخورد نکنید.

بیرانوند درادامه، با این پرسش، به گفته هایش ادامه داد: آیارابطه‌ای بین فرهنگ علوی و ایرانی وجود دارد؟ حتما. یادمان باشد اسلام در هر سرزمینی شکل آن فرهنگ را گرفته، در عربستان سلاطین حاکمند، در امارات شیخ نشین‌ها و در بوسنی و هرزگوین شکل فرهنگ اروپایی دارد. فرهنگ علوی همان فرهنگ اسلامی ایرانی‌ست.

نویسنده «مختارنامه» همچنین گفت: حماسه ایرانی حماسه تغزلی است، قیام دل است ... به لالایی‌ها و متل‌های مادران نگاه کنید، می‌خواهند نوزادشان بزرگ که شد شمشیر بردارد و بجنگد. شاید در عصر دموکراسی، تکیه کردن بر آن قهرمان تنها باید به سمت و سوی روح جمعی و خرد جمعی و همه توان علمی یک ملت پیش برود، به همین دلیل مختار به پاسداشت یاد اوست اما فکر کردن به ابعاد حماسه کار امروز منتقدان است.

او به عنوان سخن پایانی گفت: ساخت سریالی که از نظر ساختار احساس غرور را به مخاطب ایرانی بدهد، احیای روح حماسه ملی است. مختارنامه اگر یک گام هم در آن جهت باشد قابل توجه و احترام است. رسانه همان پیام است و پیام همان رسانه. کارگردانان متعددی جهانی شده‌اند اما اندیشه باید با ساختار کنونی و نویی بیان شود و در این مسیر، مختارنامه یک گام است.

اعداد در مختارنامه
پیش تولید سریال مختارنامه سال 81 آغاز و فروردین ماه سال 1383 فیلمبرداری شروع شد. در مدت دو سالی که صرف پیش تولید این مجموعه شد، دکورهای آن در مناطق مختلف ساخته میشد.

نگارش سریال مختارنامه به قلم حسن میرباقری و محمد بیرانوند و بازنویسی داوود میرباقری، از سال 80 آغاز شد و از سال 81 و 82 در مرحله پیش تولید بود و در تاریخ 23فروردین 83 فیلمبرداری از شهر کاشان آغاز شد.

بخش‌هایی از دکور «مختارنامه» که وقایع و ماجراهای آن در 122 لوکیشن داخلی و خارجی اتفاق افتاده، در زمینی به مساحت 30 هکتار ساخته شد و شامل اجزای مختلف شهرهای کوفه و مکه و ساختمان کعبه بود. در «مختارنامه» ??? بازیگر اصلی و ??? بازیگر فرعی بازی می‌کنند. این سریال دارای ??? سکانس است که ??? سکانس آن مربوط به ? جنگ بزرگ این فیلم هستند. قرار است سریال روزهای جمعه ساعت 22 به روی آنتن برود و تکرار آن نیز روزهای دوشنبه ساعت 19:30 پخش خواهد شد. همچنین گفته می‌شود، هزینه تمام شده برای این سریال بالغ بر 20 میلیارد تومان است که تلویزیون تا کنون بیش از دوبرابر این اعتبار را از محل دریافت آگهی‌های بازرگانی قبل و میان برنامه برای این مجموعه کسب کرده است.