ما در خانه برخی مواد را نگهداری می‌کنیم مرتبا مورد مصرف قرار می‌دهیم که در حقیقت سمی بوده و برای سلامت ما و محیط زندگی‌مان مضرند، اما به دلیل ناآگاهی احتیاط‌های لازم را حین استفاده از آنها رعایت نمی‌کنیم. در اینجا فهرستی از 10 نوع ماده سمی که در خانه نگهداری می‌شوند تهیه کرده‌ایم. سعی کنید حین استفاده از موادی که حاوی این سموم هستند از دست‌کش و ماسک استفاده کرده و آنها را از دسترس کودکان دور کنید.

فرمالدهیدها

فرمالدهیدها در برخی شامپوها، مواد عایق‌کننده، رنگ‌ها و بسته‌ بندی مواد غذایی وجود دارد. چسب موکت، لباس‌هایی که به خشک‌شویی داده‌اید و دود سیگار هم حاوی همین سم است. فرمالدهیدها از جمله مسببان التهاب و آب ریزش بینی، چشم، گلو و ریه هستند و می‌توانند سبب بروز حالت تهوع، سردرد، اسهال و حتی آسم شده و سرطان‌زا باشند.

فسفات، سولفات، کلر و بورات

تمامی مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده مانند مایع ظرف‌شویی، قرص‌های ماشین ظرف‌شویی و پودرهای شوینده حاوی این سموم هستند. از سال 1991 میلادی تاکنون سعی شده تا حد ممکن میزان فسفات موجود در مواد شوینده کاهش پیدا کند و هنوز هم 20 درصد از این مواد حاوی فسفات هستند. حین استفاده از مواد شوینده، گاز سمی ناشی از سموم نام برده آزاد شده و سبب آلودگی آب می‌شود. اگر آب فاضلاب به دریاچه، دریا یا اقیانوس راه یابد تصور کنید چه فجایعی پیش خواهد آمد. در حال حاضر برخی از کارخانجات سعی کرده‌اند مواد شوینده بدون فسفات تهیه کنند. می‌توانید حین خرید روی بسته‌بندی را خوانده و مواد شوینده بدون فسفات تهیه کنید.

تانسیون‌های فعال

این نوع سموم هم در تمامی مواد شوینده موجودند و سبب زدودن چربی‌ها و کف کردن ماده شوینده می‌شوند. متاسفانه آثار مضر این سموم بیش از فسفات‌ها بوده و به سختی هم از بین می‌رود. این سموم آب را آلوده کرده و همانند لایه‌ای روی سطح آب را می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند اکسیژن به آب برسد. حین خرید مواد شوینده سعی کنید انواعی را انتخاب کنید که بر پایه اسیدهای چرب باشند. آلایندگی این نوع شوینده‌ها به مراتب کمتر است.

فتالات‌ها

این ماده در تمامی موادی که با PVC در ارتباط‌اند و متاسفانه در تمامی مواد غذایی که با فلزات حاوی فتالات‌ها بسته‌بندی شده‌اند وجود دارد. گرچه تمامی انواع فتالات‌ها برای انسان مضر نیستند، اما برخی از آنها می‌توانند سبب ناباروری شده و روی رشد جنین و نوزاد تاثیر بگذارند.

مونوکسیدکربن و دی‌اکسید ازت

این گازها توسط دستگاه‌های گرمازا و به دلیل تهویه ناصحیح یا سوخت نامناسب به وجود می‌آیند. هر ساله در کشورهای اروپایی مانند فرانسه 6 هزار نفر توسط این دو گاز مسموم شده و 300 نفر فوت می‌کنند. مسمومیت با این گازها خود را به شکل سرگیجه، بی‌هوشی، فلج عضلات، کما و بعد مرگ نشان می‌دهد. سردرد و حالت تهوع نیز از دیگر علایم مسمومیت با این دو گاز است. در طولانی‌مدت نیز مواجهه با میزان کم این گازها می‌تواند سبب بروز ناراحتی‌های قلبی یا تنفسی در افراد شود.

حلال‌ها

اکثر حلال‌ها (اتر، آستون و سفیدکننده‌ها) جزو خانواده COV یا تبخیر شونده‌های پیچیده ارگانیک هستند و می‌توانند سبب آلودگی هوا و خاک شوند. پایه تمامی این مواد کلرورمتیلن است که نوعی حلال ارگانیک کلر است و می‌تواند به پوست و چشم‌ها آسیب شدیدی وارد کند. از میان حلال‌ها سفیدکننده‌ها بدترین بوده و مسمومیت‌های شدیدی پیش می‌آورند و می‌توانند سبب بروز سردرد شده و حتی سرطان‌زا شد. بهترین کار استفاده از حلال‌ها با پایه گیاهی مانند تربانتین یا ترپن است که در اکثر مغازه‌ها به فروش می‌رسد.

آب ژاول

آب ژاول خاصیت لکه‌بری، ضدعفونی‌کنندگی و بوبرندگی دارد و به اشتباه اکثر مردم از آن برای پاک کردن سرویس‌های بهداشتی، کف زمین، سطل آشغال و حتی لک روی ظروف غذا استفاده می‌کنند. در واقع آب ژاول نوعی بیوسید است که می‌تواند باکتری‌ها، ویروس، قارچ‌ها و هاگ‌ها را از بین ببرد، اما قدرت شویندگی ندارد و در ضمن چون حاوی کلر است برای سلامت انسان و محیط زیست بسیار خطر دارد. برای سفیدکردن و ضدعفونی‌کردن محیط خانه می‌توان از مواد طبیعی دیگری که چندان آلوده‌کننده نباشد کمک گرفت.

رادون

رادون نوعی گاز طبیعی رادیواکتیو بوده که بی‌بو و بی‌رنگ است و در نتیجه تجزیه اورانیوم و تورییوم وسایل مانده در زیرزمین‌ها به وجود می‌آید. در صورتی که زیرزمین منزل خوب تهویه نشود این گاز روی دیوارها نشسته یا از طریق کانال‌ها آرام‌آرام به بیرون درز می‌کند و می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.

PCP یا پنتاکلوروفنول

این ماده سمی در ورنی، رنگ‌ها و محصولات نگهداری از چوب موجود است و مسمومیت در اثر آن سردرد و التهاب را به دنبال خواهد داشت و در شرایط پیشرفته‌تر سبب مرگ می‌شود.

خوش‌بوکننده‌ها

بر اساس یک قانون بین‌الملل استفاده از گاز CFC به دلیل آنکه لایه ازن را سوراخ می‌کند ممنوع شد. با این حال جالب است بدانید غیر از این گاز، خوش‌بو‌کننده‌هایی که ما مدام مورد استفاده قرار می‌دهیم هم همین خاصیتی را داشته و مسمومیت‌آور و التهاب‌زا هستند. اگر می‌خواهید منزل‌تان را خوش‌بو کنید چه بهتر به جای مواد شیمیایی از برگ‌های خوش‌بوکننده یا پوست پرتقال و لیمو کمک بگیرید. حتی اگر روزانه برای 5 دقیقه پنجره‌ها را باز کنید هم آلودگی و هم بوهای نامطبوع از خانه شما خارج خواهند شد.

علایم و برچسب‌ها را بخوانید

برای حفظ سلامت خود و محیط زیست‌تان بهترین کار این است که حین خرید مواد شیمیایی ابتدا علایم و برچسب‌های روی بسته‌بندی را مطالعه کنید. مربع‌های نارنجی یا سیاه‌رنگ نشانه مضر بودن آنها برای سلامت شما هستند. علایم سبزرنگ به معنی اکولوژیک بودن یا قابل بازیافت بودن نیستند. در عوض وجود یک گل آبی رنگ یا سبز نقش NF یعنی این ماده کمترین آسیب را می‌تواند به محیط زیست و سلامت شما وارد کند، اما به هر حال در استفاده از آن محتاط باشید.