مسئولیت‌پذیری، نظارت و مدیریت از مشخصه‌های دولت‌های توانمند است و همچنین رفاه مطلق و رفاه نسبی دو شاخصه مهم رفاه عمومی محسوب می‌شوند. نیازهای اساسی شامل غذا، پوشاک و مسکن در حوزه رفاه مطلق و سرمایه‌های انسانی شامل تحصیلات، بهداشت، تغذیه و ضریب امنیت اقتصادی و اجتماعی در حوزه رفاه نسبی مطرح می‌شوند. با این توضیح می‌توان دریافت که ارتباط مستقیمی میان توانمندی دولت و افزایش شاخص‌های رفاه عمومی وجود دارد.

 امروزه دولت توانمند به دولتی اطلاق می‌شود که بتواند توزیع عادلانه درآمد را میان مردم گسترش دهد و قادر باشد سازوکارهای مهار تورم را به اجرا درآورد و همچنین در زمان بحران بتواند در بسیاری از شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی ازجمله تعدیل نرخ ارز، تعدیل نرخ بیکاری، رونق بخشیدن به بورس و توانایی قدرت چانه‌زنی از طریق مبادلات سیاسی مداخله کند.

بنابراین در ادبیات اقتصاد جدید، دولت توانمند به دولتی اطلاق می‌شود که بتواند پدافند غیرعامل را از بعد اجتماعی، اقتصادی و طبیعی اجرا کند.

 به این معنی که دولت از بعد اجتماعی و اقتصادی از سازوکار‌های پیشگیرانه مثل تغییر نرخ ارز یا اعمال سیاستگزاری‌هایی مثل هدفمندکردن یارانه‌ها استفاده کند و در بعد طبیعی نیز می‌توان به بلایای طبیعی مثل زلزله اشاره کرد که قبل از وقوع آن باید قابلیت برخورد با آن را دارا باشد.

 از مشخصه‌های دولت توانمند این است که باید توانایی بازیافت یا بازتولید خود را داشته باشد. مشروعیت دولت‌ها که از دیگر مشخصه‌های یک دولت توانمند محسوب می‌شود، بر اساس میزان مراودات سیاسی، روابط دیپلماتیک، برنامه‌ریزی‌های راهبردی و انعقاد معاهدات با سایر کشورها تعیین می‌شود.

با توضیح یادآور می شود که درآمد سرانه، بهداشت و ضریب باسوادی افراد سه شاخص اصلی در رفاه عمومی محسوب می‌شوند. درآمد سرانه ایران سالانه بین سه هزار و هشتصد تا چهارهزار دلار برآورده شده است. ایران دارای چهل و هفتمین رتبه میان کشورهای سرمایه‌دار جهان است. از دیگر شاخص‌های رفاه عمومی شاخص‌ بهداشت است که با سطح آگاهی عمومی،‌ سواد رسانه‌ای و سطح بهداشت عمومی مرتبط است. هرقدر این سه شاخص افزایش پیدا کند، رفاه عمومی به‌لحاظ عمر متوسط افراد نیز افزایش می‌یابد. درحال‌حاضر در ایران عمر متوسط زنان 74 و عمر متوسط مردان 5/71 سال برآورد شده است. ایران از رشد سه تا سه و نیم سال بهبود شاخص متوسط در دنیا برخوردار است و نشانگر این است که ایران در این زمینه رفاه عمومی، توسعه شتابانی را دنبال می‌کند.

 ضریب باسوادی افراد از دیگر شاخص‌های رفاه عمومی است که در ایران ضریب باسوادی افراد زیر چهل سال بالای تراز 90 است. دولت‌هایی توانمندند که بتوانند بسترهایی را برای گسترش شاخص‌های یادشده به‌وجود آورند تا ضریب  دسترسی فیزیکی و اقتصادی تمامی اقشار جامعه فراهم شود. درواقع میزان ضریب دسترسی فیزیکی و دسترسی اقتصادی افراد نسبت به این سه شاخص،‌ میزان توانمندی دولت‌ها را تعیین می‌کند. خوشبختانه ایران در زمینه شاخص‌های یاد شده روند خوبی داشته و در مقایسه با کشورهای همسایه از رشد خوبی برخوردار است.

 با شرح این سه شاخص دولت جمهوری اسلامی ایران در افزایش رفاه عمومی، دولتی توانمند محسوب می‌شود،‌ اما در رابطه با توانمندی دولت در زمینه سلامت اداری در نظام کاری موجود، علامت سوال وجود دارد.

بر اساس شاخص‌های اصلی رفاه عمومی اصلی یعنی درآمد سرانه، بهداشت و ضریب باسوادی ایران دارای رتبه 50 بین کشورهای جهان است. بالابودن جمعیت جوان،‌ بالابودن ضریب بیکاری جوانان، افزایش سن ازدواج این قشر، تاخیر در بلوغ اقتصادی آنها و بالابودن نابرابری درآمد در کشور و نیز شکاف طبقاتی بسیار بالا موجب شده که ضریب جینی در ایران به چهار دهم برسد. افزایش ضریب جینی از سه دهم به چهاردهم، حاکی از نابرابری درآمد است. آنچه گفته شد زنگ خطری است مبنی بر اینکه ما فاقد رفاه عمومی هستیم.

 بر این اساس هدفمندکردن یارانه‌ها ازجمله اقدام‌هایی است که به‌صورت جدی در دستور کار دولت قرار گرفته است زیرا اجرای آن به منزله ابزار موثری برای جلوگیری از رشد شکاف اجتماعی و افزایش رفاه عمومی است.

 البته اقدام‌های موثر در زمینه بهبود رفاه عمومی را باید از مردم شروع کرد. بالابودن دانش رسانه‌ای افراد،‌ افزایش آگاهی‌های عمومی آنها و بالابردن نگرش افراد نسبت به مسائل مختلف ازجمله مواردی است که سهم عمده‌ای در رفاه عمومی دارد و باید اجرای آن در اولویت قرار گیرد.

 اطلاع‌رسانی و تعامل و اعتماد متقابل میان مردم و دولت به‌عنوان کاری مهم و اساسی باید برای بالابردن رفاه عمومی انجام شود. اطلاع‌رسانی موجب بالارفتن و گسترش دانش رسانه‌ای آحاد مردم می‌شود و این موضوع بالارفتن سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد متقابل میان مردم و دولت را درپی خواهد داشت. در صورت عدم برقراری این تعامل، دولت نمی‌تواند در رفاه عمومی تأثیر قابل توجهی داشته باشد. در دنیا اعتماد متقابل میان مردم و دولت به‌عنوان یک فاکتور مهم، از ضریب چهل درصدی در شکل‌گیری رفاه عمومی برخوردار است.

*عضو هیات علمی پژوهشکده امور اقتصادی

مهر نوشت:

محمدرضا شانه ساز اظهارداشت: سه تا پنج درصد داروهای بازار مصرف، وارداتی هستند که این میزان دارو تا حدود 40 درصد از ارز ریالی هزینه داروها را به خود اختصاص میدهد. وی افزود: داروهای وارداتی از جمله داروهایی هستند که در فرآیند تولید نیاز به تکنولوژی بالا دارند که به علت انحصار تولید بین چند کشور از قیمت بالایی برخوردار هستند.

مدیرکل دارو  وزارت بهداشت یادآور شد: با تولید داخلی در زمینه دارو می توان قیمت دارو را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش داد. وی با اشاره به اینکه در سال 87 حدود 800 میلیارد تومان هزینه داروهای وارداتی شد خاطرنشان کرد: در همان سال داروهای تولید داخل دوهزار و 500 میلیارد تومان بودجه به خود اختصاص داده است.

شانه ساز در پاسخ به این سئوال مبنی بر مصرف بیش از اندازه دارو در کشور و نحوه نظارت بر نسخه های تجویزی توسط پزشکان با بیان اینکه در کشور  دارو را درست مصرف نمی کنیم، یادآور شد: بسیاری از گروه های دارویی مانند آنتی بیوتیک ها به میزان بسیار زیاد و بیش از حد لازم استفاده می شوند در حالی که برخی داروها که بیماران نیاز مبرم به آن دارند کمتر مصرف می شود.

وی با اشاره به اینکه دارو باید به صورت منطقی استفاده شود، تصریح کرد: کمیته های نظارت بر تجویز و مصرف منطقی دارو در وزارتخانه  از سال 87 به صورت پیگیرتر مشغول به کار هستند و در این مدت بیش از چند صد میلیون نسخه را بررسی کرده اند.

مدیرکل دارو وزارت بهداشت در خصوص تفاوت های کیفی در داروهای داخلی و خارجی و نحوه جایگزینی داروهای داخلی به جای داروهای خارجی گفت: از لحاظ کیفی داروها برای تولید دارای استاندارد بین المللی هستند و در این زمینه ادعا نداریم که همه داروهای تولید داخل بهترین کیفیت را دارند و این مسئله در کشورهایی که دارو تولید می کنند نیز عمومیت دارد.

وی در خصوص جلوگیری از ورود برخی داروهای خارجی اظهار داشت: برخی از داروها در کشور های خود اجازه ورود به بازار مصرف را ندارند  و سران این کشورها داروهایی از این دست را برای مصرف به کشورهای جهان سوم صادر می کنند و چون نتوانسته اند شرایط لازم را در تست ها به دست آورند به همین دلیل در بازار داخل نیز توزیع و مصرف آنها ممنوع شده است.

شانه ساز یکی از مشکلات حوزه دارو را در زمینه داروهای صنعتی جدید دانست که منجر به تولید مواد مخدر صنعتی جدید می شوند و در این زمینه گفت: حدود چندسالی است که توزیع این داروها و موادی که به عنوان پیشساز مواد مخدر صنعتی استفاده می شود نظارت خاصی در نحوه فروش و توزیع  صورت گرفته است.

فیزیکدان با مطالعه بر روی ساختار و آیرودینامیک توپ در هنگام زدن ضربات سنگین در رقابتهای فوتبال، راز فیزیکی شوتهای حیرت آور برخی از فوتبالیستها از جمله "دیوید بکهام" را آشکار کردند.

برخی از فوتبالیستها در میدان بازی با چندان قدرتی بازی می کنند که گویی در حال مبارزه با نیروهای طبیعت هستند. مطالعات جدیدی که توسط محققان کالج لینچبرگ انجام گرفته نشان می دهد چگونه بزرگترین فوتبالیستهای جهان می توانند با کمک توپ و پاهایشان چنین حرکات جادویی را در زمین فوتبال انجام دهند.

در حالی که طرفداران فوتبال برای یافتن نتیجه نهایی بازیهای جام جهانی به صفحه‌های تلویزیونهای خود چسبیده اند "جان اریک گوف" پروفسور فیزیک بر روی حرکات توپ فوتبال مطالعات آیرودینامیکی (مطالعه بر روی حرکات هوا و فعل و انفعال آن در برابر یک جسم در حال حرکت) انجام داده است.

وی بر روی تغییر ساختار توپ در هنگام حرکت کردن، میزان زبری و سختی سطح توپ و چگونگی تاثیر نیروی هوای نامتقارن بر روی مسیر توپ پس از ضربه زدن به آن تمرکز کرد.

بررسیهای وی منجر به درک این نکته شد که چگونه کاهش تراکم هوا در بازیهایی که در ارتفاعات انجام می گیرند مانند رقابتهای جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی منجر به خلق صحنه هایی شگفت آور از حرکت توپ در میدان بازی خواهد شد، مشابه ضربه هایی که در این دور از بازیها بارها به نمایش گذاشته شدند.

به گفته وی به دلیل بالا بودن سرعت توپ بیش از سرعتی که بازیکنان به آن خو گرفته اند، ضربه های معمولی آنها به شوتهای قدرتمند و شگفت انگیزی تبدیل می شوند. برای "گوف" فوتبال ورزشی فراتر از فعالیتی بدون توقف است به اعتقاد وی فوتبال لابراتوار زنده ای است که در آن معادلات فیزیکی به صورت مداوم به اثبات می رسند.

 ایلنا نوشت:

 رئیس بخش ژئومغناطیس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران گفت: از 3ـ4 سال پیش آتشفشان دماوند، شروع به فعالیت کرده‌است.

بهروز اسکویی با اعلام این خبرگفت: در آن زمان ما شاهد خروج گازها و مواد سمی از داخل دهانه آتشفشان بودیم و همین‌طور خروج مقدار کمی گرد و غبار اتفاق افتاده که برای سلامتی انسان‌ها هم مضر است. او افزود: تحقیقات ما روی تحرکات مواد مذاب در درون زمین از همان زمان آغازشد تا ببینیم چطور می‌شود فعالیت آتش‌فشان را پیش‌بینی کرد.

وی تاکید کرد: پاسخ به سئوالات پیرامون زمان وقوع آتشفشان نیازمند، یک مونیتورینگ جامع و مستمر از مواد مذاب درون زمین و میزان و نحوه خروج آن است، اما آنچه مسلم است این است که تاریخ دقیق آن مشخص نیست، شاید فردا اتفاق بیفتد، شاید یک میلیون سال دیگر.

طراح طرح مطالعاتی آتشفشان دماوند، با بیان اینکه دغدغه تنها، فعال‌شدن آتشفشان و خروج گدازه‌ها از دهانه فعلی دماوند نیست، گفت: در صورت فعال شدن خطرناک آتشفشان ممکن است گداخته‌ها جای دیگری از زمین را که سطح نازک‌تری دارد بشکافند و فوران کنند، پس حتی مکان شروع فعالیت یک کوه آتشفشان هم مشخص نیست.